Inburgeringsplichtigen moeten op grond van de Wet inburgering binnen drie jaar na verkrijging verblijfsvergunning het inburgeringsexamen of vrijstellend examen behalen. De afgelopen jaren is de behoefte ontstaan om inburgeringsplichtigen al op een eerder tijdstip niet-vrijblijvend met de kernwaarden van de Nederlandse samenleving te laten kennismaken en hun betrokkenheid met Nederland te laten uitspreken. Daartoe wordt de participatieverklaring en maatschappelijke begeleiding ingevoerd.
Dit staat in een conceptwetsvoorstel tot wijziging van de Wet inburgering in verband met de participatieverklaring dat is gepubliceerd op www.internetconsultatie.nl alwaar tot 19 mei 2016 gereageerd kan worden op het voorstel.
Normen en waarden
Doel van het toevoegen van het participatieverklaringstraject als nieuw onderdeel aan het inburgeringsexamen is om inburgeringsplichtigen al in een vroeg stadium na hun vestiging in Nederland kennis te laten maken met de Nederlandse normen en waarden. Het is immers van belang dat inburgeringsplichtigen snel beginnen met het opdoen van de kennis en vaardigheden die nodig zijn om volwaardig mee te kunnen doen in de Nederlandse samenleving. Achtergrond hiervan is de gedachte dat onze samenleving alleen kan functioneren als iedereen die zich hier wil vestigen meedoet, de kernwaarden van de Nederlandse samenleving respecteert en zelfredzaam is. De Nederlandse maatschappij biedt veel mogelijkheden en voorzieningen die van grote waarde zijn voor individuele burgers, maar verwacht daar ook iets voor terug. Gemeenten hebben voorts aangegeven de behoefte te hebben om binding te houden met, en zicht te houden op, inburgeringsplichtigen in hun gemeente en de integratie en participatie van deze inburgeringsplichtigen actief te willen bevorderen. Derhalve wordt de maatschappelijke begeleiding steviger gepositioneerd.
Het participatieverklaringstraject wordt een verplicht onderdeel van het inburgeringsexamen en wordt daarin gepositioneerd als het beginstuk van de inburgering. Door het traject een onderdeel van het inburgeringsexamen te maken, wordt het niet-vrijblijvende karakter van het volgen van het participatieverklaringstraject wettelijk vastgelegd en benadrukt.
Doelgroepen
Doelgroepen die door de regeling worden geraakt
• Inburgeringsplichtige nieuwkomers: voornamelijk gezinsmigranten en asielmigranten.
• Gemeenten: zij krijgen een nieuwe taak voor wat betreft het participatieverklaringstraject. Daarnaast wordt de maatschappelijke begeleiding die gemeenten verstrekken aan asielmigranten en hun gezinsleden wettelijk vastgelegd.
• De Dienst Uitvoering Onderwijs: voert in mandaat van de Minister van SZW de werkzaamheden met betrekking tot het inburgeringsexamen uit.