Tot 2011 bestond er een inburgeringsplicht voor Turkse nieuwkomers. Naar aanleiding van een uitspraak van de CRvB uit 2011 is deze inburgeringsplicht voor Turkse nieuwkomers vervallen. De CRvB heeft destijds geoordeeld dat de inburgeringsplicht voor Turkse staatsburgers in Nederland in strijd is met het associatierecht EU-Turkije. Zo mogen lidstaten gelet op de associatieverdragen tussen de EU en Turkije, in het bijzonder de zogenaamde standstill-bepalingen, geen nieuwe beperkingen invoeren voor Turkse werknemers, zelfstandigen en hun gezinsleden, wier verblijf en arbeid op het grondgebied van de lidstaat legaal zijn.

Inmiddels blijkt de interpretatie van de regelgeving te zijn veranderd. De lijn in de jurisprudentie van het HvJ EU is sinds 2013 dat een nationale maatregel die een dergelijke (in beginsel ontoelaatbare) beperking inhoudt, zoals de plicht tot inburgering, gerechtvaardigd kan worden door dwingende redenen van algemeen belang, zoals het bevorderen van een geslaagde integratie van derdelanders. Daardoor denkt het kabinet nu opnieuw Turkse nieuwkomers te kunnen verplichten om een inburgeringscursus te doen.

De inburgeringsplicht voor Turkse nieuwkomers wordt tegelijk ingevoerd met het nieuwe inburgeringsstelsel. Dat treedt naar verwachting op 1 januari 2021 in werking. Turkse burgers die nu al in Nederland zijn of voor die tijd naar Nederland komen zijn niet verplicht om in te burgeren.

Voor Turkse nieuwkomers betekent dit dat zij straks in Turkije al een basisexamen moeten afleggen voordat ze naar Nederland mogen komen. Eenmaal in Nederland aangekomen, starten mensen met een inburgeringstraject op maat. De inburgeringsplicht heeft ook financiële consequenties voor (gezins)migranten, aangezien zij de inburgering deels zelf moeten bekostigen. Turkse burgers die asiel aanvragen en de asielstatus krijgen, zullen hun inburgeringstraject niet zelf hoeven te betalen.