Wetsvoorstel (04-07-2024) tot Wijziging van de Paspoortwet in verband met het schrappen van de geslachtsvermelding op de Nederlandse identiteitskaart
—Dit wetsvoorstel beoogt de vermelding van het geslacht op de Nederlandse identiteitskaart te schrappen. Voorgesteld wordt om de vermelding van het geslacht van betrokkene op de Nederlandse identiteitskaart achterwege te laten (voorgestelde wijziging van art. 3 lid 1 Paspoortwet). Dit gegeven verdwijnt uit de drie plaatsen waar het nu opgenomen wordt: de visuele zone, de machine leesbare strook (MRZ) en de chip van het document. Het laten vervallen van de geslachtsvermelding op de identiteitskaart past binnen de lopende aanpak van onnodige sekseregistratie. Onderhavige wijziging maakte tot en met de consultatiefase deel uit van het voorstel van rijkswet tot wijziging van de Paspoortwet in verband met de invoering van een centrale voorziening voor de biometrische gegevens ten behoeve van reisdocumenten. Na de consultatiefase is gebleken dat omwille van de voortgang het onderdeel ‘schrappen van de geslachtsvermelding’ beter gediend is met een separaat voorstel. Het betreft in wezen twee verschillende onderwerpen die door afsplitsing afzonderlijk op hun merites kunnen worden beoordeeld. Bijkomend argument is dat de Nederlandse identiteitskaart een Nederlandse aangelegenheid is. De landen en Caribisch Nederland beschikken over eigen identiteitskaarten die met deze wijziging niet worden geraakt.
In het maatschappelijk verkeer zullen er voor burgers in de meeste gevallen geen gevolgen zijn indien het geslacht van de identiteitskaart wordt geschrapt. Alleen bij inschrijving aan een onderwijsinstelling bestaat een wettelijke verplichting om een van overheidswege verstrekt document over te leggen waarop het geslacht vermeld staat. Dat kan over het algemeen via inschrijving met DigiD. Als dat niet kan is het alternatief het overleggen van een uittreksel BRP dat de voor de inschrijving benodigde gegevens bevat.
De voorgestelde aanpassing wordt niet voor het paspoort doorgevoerd. Verordening (EG) 2252/2004 betreffende normen voor de veiligheidskenmerken van en biometrische gegevens in door de lidstaten afgegeven paspoorten en reisdocumenten verplicht tot geslachtsvermelding in het paspoort. In deze Verordening is eveneens de internationaal overeengekomen ICAO-standaard opgenomen (ICAO-document 9303 betreffende machineleesbare paspoorten), die het geslacht als verplicht gegeven voor reisdocumenten bevat. Het Nederlandse paspoort moet aan deze internationale eis voldoen om de functie van het paspoort als reisdocument voor internationaal reisverkeer te borgen. De erkenning van het paspoort als reisdocument gebeurt buiten de EU en Schengen op basis van een bilaterale erkenning, waarbij landen de eisen volgend uit ICAO-document nr. 9303 hanteren.
De ten tijde van de inwerkingtreding van dit voorstel van rijkswet uitgereikte identiteitskaarten, die een vermelding van het geslacht bevatten, blijven geldig totdat hun geldigheidsduur verstrijkt. Bij geslachtsverandering van de houder vervallen zij echter (nog steeds) van rechtswege. Betrokkenen die na de inwerkingtreding van het voorstel hun identiteitskaart wensen te vervangen voor die zonder geslachtsvermelding, kunnen een nieuwe kaart aanvragen.