Zouden robots, met name mensachtige humanbots, in de toekomst fundamentele rechten moeten krijgen? Niet het vermogen tot denken of lijden is doorslaggevend, maar onze menselijke neiging tot antropomorfische empathie. Naarmate robots menselijker worden qua uiterlijk en gedrag, groeit de maatschappelijke behoefte om hen te beschermen. Technologische ontwikkelingen in AI en robotica zorgen ervoor dat robots steeds autonomer functioneren en menselijke trekken krijgen. Filosofische kaders zoals Benthams lijdensvraag, Kants morele plichten en de nominalistische leer bieden argumenten om juridische status los te koppelen van biologische oorsprong. Vergelijkingen met dierenrechten tonen dat graduele bescherming mogelijk is. Er is een proactieve rechtsontwikkeling nodig om een juridisch vacuüm te voorkomen, omdat fundamentele rechten voor robots door technologische en maatschappelijke ontwikkelingen geen sciencefiction meer zijn, maar een reële vraag.
Lees hier het hele artikel Ons vermogen tot medelijden brengt ons steeds dichterbij rechten voor robots van Alex de Wit & Jan-Peter Soenveld dat is verschenen in NJB 2025/2812, afl. 40.
Afbeelding: © Malte Mueller/Getty Images