Is iemand die op straat voor de politie wegholt met 39.520 euro schuldig aan witwassen?
De Zaak.
De politie houdt een man aan met een plastic tasje, met bankbiljetten, ter waarde van 39.520 euro. De man zegt dat met de handel in kleding te hebben verdiend. De politie gelooft dat niet. Bij het fouilleren vindt men onder zijn sandaal een geel plakbriefje met daarop exact het bedrag uit het tasje. Het openbaar ministerie vervolgt hem voor ‘schuld-witwassen’. Ofwel het verkrijgen van geld onder omstandigheden die ‘aanmerkelijk of grof onvoorzichtig’ zijn.
Waarom was de man verdacht?
Agenten dachten de man te herkennen als verdachte van bedreiging. Toen zij de man wilden aanspreken holde hij hard weg. Bij aanhouding kon hij zich ook niet legitimeren. Op het bureau viel zijn plastic tasje open en zagen de agenten het geld. De man zegt dat hij dat verdiende met de verkoop van kleding.
Hoe verloopt het verhoor?
De (buitenlandse) verdachte mocht tevoren met hulp van een tolk bellen met een advocaat. Maar dat loopt niet goed. Hij kan niet horen wat er wordt gezegd. Bij het verhoor zegt hij eerst met een advocaat te willen overleggen en pas dan uitleg te geven.
Hoe luidt zijn verweer?
Ik had niet aangehouden mogen worden, want ik lijk totaal niet op de gezochte persoon. Alles wat bij mij is aangetroffen of vastgesteld, is dus onrechtmatig verkregen. Op het bureau heb ik ook niet volgens de regels voor het verhoor, met een advocaat kunnen spreken. Verder ben ik in het Handelsregister ingeschreven als handelaar. Dus mijn verklaring over het geld is wèl aannemelijk.
Wat zegt de officier?
Voor de politie vluchtende mannen met plastic tasjes vol geld en plakbriefjes onder hun sandaal waarop het totaal staat vermeld, zijn vrijwel zeker criminelen. Dat de man textielhandelaar is, is niet aannemelijk. Zijn inschrijving dateert nota bene van ná zijn arrestatie.
Hoe oordeelt de rechter?
Dat de man kennelijk leek op de bedreiger en weg rende volstaat om hem staande te houden. Maar dat hij voor het politieverhoor niet correct met een advocaat kon spreken, weegt zwaar. Zijn verklaringen op het bureau mogen niet meetellen als bewijs.
De rechter vindt witwassen wel bewezen. Iemand onder die omstandigheden moet een “concrete, min of meer verifieerbare en niet op voorhand hoogst onwaarschijnlijke verklaring voor de herkomst van het geld geven”. Dat de man handelaar is, is onwaarschijnlijk gezien de datum van inschrijving bij de Kamer van Koophandel. Een “begin van onderbouwing” dat het handgeld is, ontbreekt.
De rechter ziet er daarom ‘opzet-witwassen’ in. Het ‘kan niet anders’ dan dat dit geld een niet legale herkomst heeft. Dat de man alleen maar erg onvoorzichtig moet zijn geweest kan niet worden afgeleid uit de combinatie van een plakbriefje en het plastic tasje.
Van ‘schuldwitwassen’ is dus geen sprake. De man wordt daarom vrijgesproken en krijgt zijn geld helemaal terug. Het OM heeft dus het verkeerde misdrijf ten laste gelegd. En vergeten behalve schuld-witwassen ook opzet-witwassen op de dagvaarding te schrijven.
Lees de uitspraak (ECLI:NL:GHAMS:2013:2339) hier.
Deze Uitspraak is ook te lezen op Recht en Bestuur.
