Artikelen van Petra van Kampen
Tijdschrift
NJB 19 (2025)
Rechter en wetgever in een ‘chicken game’?
De civiele rechter wordt steeds indringender geconfronteerd met de vraag hoe hij moet omgaan met de in effectiviteit en niet-naleving van rechterlijke beslissingen in algemeenbelangacties tegen de Staat. In plaats van als constitutionele partners samen te werken, dreigen rechter en politiek tegenover elkaar te komen staan. Een mogelijke uitweg uit deze patstelling is om te focussen op (het verfijnen van) de mogelijkheden van de rechter om bij de vormgeving van rechterlijke bevelen in algemeenbelangacties, oog te hebben voor de effectiviteit daarvan en de naleving te verzekeren. Rechtsvergelijkend onderzoek brengt hiervoor mogelijke oplossingsrichtingen aan het licht. De wetgever zou de rechter (procesrechtelijk) meer ruimte kunnen bieden bij de vormgeving van mogelijke remedies, alsmede bij het waarborgen van naleving daarvan, zodat hij meer mogelijkheden krijgt om een remedie te kiezen die niet alleen effectief is, maar ook beter afgestemd kan worden op de oorzaken van het onrechtmatige overheidsoptreden. Voor de rechter geldt dat hij nu al binnen het bestaande civiele procesrecht fijnmaziger en creatiever te werk zou kunnen gaan.
Besprekingen van de vier NJV-preadviezen: Vertrouwen is goed, controle is beter?
Oh, oh, Den Haag - Over de Haagse noodverordening NAVO-top
In de week van de NAVO-top gaat Den Haag deels op slot. De sleutel daarvoor ligt in de handen van burgemeester Van Zanen. Hij heeft op grond van zijn openbare ordebevoegdheid een Verordening ter handhaving openbare orde NAVO-Top Den Haag 2025 afgekondigd. Die regelt ingrijpende beperkingen op de vrijheid van inwoners en bedrijven zoals gebiedsverboden en voorwaarden aan wat het gebied in mag. Het gebruikte standaardmodel voor noodverordeningen levert – in strijd met de geest van ons staatsnoodrecht – levensgrote onopgeloste rechtvaardigingsvragen op over de maatregelen.
Blog
You gotta have faith
Het is die verdeling van verantwoordelijkheden en bevoegdheden waaraan binnen een democratische rechtsstaat het vertrouwen wordt ontleend dat de diverse machten elkaar voldoende in evenwicht houden.
Blog
April Fools’ Day
De ervaring leert dat verkorte vonnissen in de regel geen hoger beroep voorkomen (en daarmee ook geen responsieplicht), maar die juist uitlokken. Wie houdt wie nou voor de gek?
Blog
De strafrechtelijke relevantie van duurzaamheidsrapportages
Bepaald niet ondenkbaar is dat een (bewust) onjuiste verslaglegging van duurzaamheidsaspecten – zoals greenwashing – aanleiding geeft tot strafrechtelijke aansprakelijkheid van bedrijven wegens valsheid
in geschrift.
Blog
The Mini-me’s
Als magistraten geen klasse zien, dan komt dat omdat de wereld is geschapen naar hún evenbeeld. Dat evenbeeld drukt zich uit in dezelfde bewoordingen, bedient zich van dezelfde argumenten en hanteert eenzelfde soort verontschuldigingen voor strafrechtelijk (potentieel) laakbaar gedrag.
Blog
Strafrecht en slachtofferrede
Een ter zitting afgelegde slachtofferverklaring kan in een strafzaak niet voor het bewijs worden gebruikt. Maar complicaties liggen op de loer. Er bestaat namelijk ook nog zoiets als een schriftelijke slachtofferverklaring.
Blog
Doelredeneren
De deskundige levert vanuit zijn vakgebied de informatie aan die het oordeel van de rechter voedt, maar wat de rechter daarmee in juridische zin doet (en moet), is aan de (feiten-)rechter.
Tijdschrift
NJB 19 (2024)
Verlaging van de kiesgerechtigde leeftijd naar zestien jaar
Op 6 juni vinden de Nederlandse verkiezingen plaats voor het Europees Parlement. In Duitsland en België zullen voor het eerst ook zestien- en zeventienjarigen naar de stembus mogen. In Nederland klinkt de roep om de kiesgerechtigde leeftijd te verlagen van achttien naar zestien jaar steeds luider, bijvoorbeeld omdat jongeren in het bijzonder geraakt zullen worden door toekomstige klimaatverandering. Hoewel de keuze voor een bepaalde kiesgerechtigde leeftijd een politieke is, geven de gebezigde argumenten in het debat daarover blijk van verschillende constitutionele gezichtspunten. Dit artikel achterhaalt wat die gezichtspunten zijn en plaatst ze in een historische context, om zo bij te dragen aan een verdieping van het constitutionele debat over deze maatschappelijke kwestie.
Vijftien jaar Handvest in Nederland
Bespreking van het preadvies voor de NJV-jaarvergadering 2024 van prof. mr. Janneke Gerards, ‘Het EU-Grondrechtenhandvest: een crashcourse’, in: J.H. Gerards e.a., Waarde, werking en potentie van het EU-Grondrechtenhandvest in de Nederlandse rechtsorde. Preadviezen. (Handelingen Nederlandse Juristen-Vereniging, 153e jaargang), Deventer: Wolters Kluwer 2024, p. 7-94.
Het Handvest in het bestuursrecht
Bespreking van het preadvies voor de NJV-jaarvergadering 2024 van mr. dr. Hanna Sevenster, ‘Heeft de keizer nieuwe kleren?’, in: J.H. Gerards e.a., werking en potentie van het EU-Grondrechtenhandvest in de Nederlandse rechtsorde, Preadviezen (Handelingen Nederlandse Juristen-Vereniging, 153e jaargang), Deventer: Wolters Kluwer 2024, p. 97-134.
Een strafrechtelijke kroniek van het Handvest
Bespreking van het preadvies voor de NJV-jaarvergadering 2024 van prof. mr. Pieter Verrest, ‘De invloed van het Handvest op het Nederlandse strafrecht’, in: J.H. Gerards e.a., Waarde, werking en potentie van het EUGrondrechtenhandvest in de Nederlandse rechtsorde, Preadviezen (Handelingen Nederlandse Juristen-Vereniging, 153e jaargang), Deventer: Wolters Kluwer 2024, p. 139-221.
Meer directe horizontale doorwerking van grondrechten in het vermogensrecht?
Bespreking van het preadvies voor de NJV-jaarvergadering 2024 van prof. mr. Kasper Jansen, ‘Het Handvest als privaatrechtelijk instrument’, in: J.H. Gerards e.a., Waarde, werking en potentie van het EU-Grondrechtenhandvest in de Nederlandse rechtsorde, Preadviezen (Handelingen Nederlandse Juristen-Vereniging 153e jaargang), Deventer: Wolters Kluwer 2024, p. 225-287.
Blog
Actief aan de slag (met beter gedrag)
De Wsb heeft een enorme bottleneck aan ‘de achterkant’ van de detentie gecreëerd – waarvoor overigens zo ongeveer iedereen betrokken bij het gevangeniswezen al voor inwerkingtreding van de wet had gewaarschuwd.
Blog
Hengelen
Wie wil weten wat over hem of haar is verzameld, moet maar een visje uitgooien met een beroep op het inzagerecht van de Wet politiegegevens, of een klacht indienen bij de politie. Succes daarmee (toi, toi, toi).
