Artikelen van Petra van Kampen

Blog
Strafrecht en slachtofferrede
Een ter zitting afgelegde slachtofferverklaring kan in een strafzaak niet voor het bewijs worden gebruikt. Maar complicaties liggen op de loer. Er bestaat namelijk ook nog zoiets als een schriftelijke slachtofferverklaring.
3 september 2024 Vooraf Petra van Kampen
Blog
Doelredeneren
De deskundige levert vanuit zijn vakgebied de informatie aan die het oordeel van de rechter voedt, maar wat de rechter daarmee in juridische zin doet (en moet), is aan de (feiten-)rechter.
5 juni 2024 Vooraf Petra van Kampen
Tijdschrift NJB 19 (2024)
Verlaging van de kiesgerechtigde leeftijd naar zestien jaar
Bas Pasterkamp, Joost Sillen, Marijn van der Sluis, Maarten Stremler, Quincy Vaassens, Nora Vissers en Eva van Vugt
Op 6 juni vinden de Nederlandse verkiezingen plaats voor het Europees Parlement. In Duitsland en België zullen voor het eerst ook zestien- en zeventienjarigen naar de stembus mogen. In Nederland klinkt de roep om de kiesgerechtigde leeftijd te verlagen van achttien naar zestien jaar steeds luider, bijvoorbeeld omdat jongeren in het bijzonder geraakt zullen worden door toekomstige klimaatverandering. Hoewel de keuze voor een bepaalde kiesgerechtigde leeftijd een politieke is, geven de gebezigde argumenten in het debat daarover blijk van verschillende constitutionele gezichtspunten. Dit artikel achterhaalt wat die gezichtspunten zijn en plaatst ze in een historische context, om zo bij te dragen aan een verdieping van het constitutionele debat over deze maatschappelijke kwestie.

[verder lezen in InView]

Vijftien jaar Handvest in Nederland
Jasper Krommendijk
Bespreking van het preadvies voor de NJV-jaarvergadering 2024 van prof. mr. Janneke Gerards, ‘Het EU-Grondrechtenhandvest: een crashcourse’, in: J.H. Gerards e.a., Waarde, werking en potentie van het EU-Grondrechtenhandvest in de Nederlandse rechtsorde. Preadviezen. (Handelingen Nederlandse Juristen-Vereniging, 153e jaargang), Deventer: Wolters Kluwer 2024, p. 7-94.

[verder lezen in InView]

Het Handvest in het bestuursrecht
Tom Barkhuysen en Ali al Khatib
Bespreking van het preadvies voor de NJV-jaarvergadering 2024 van mr. dr. Hanna Sevenster, ‘Heeft de keizer nieuwe kleren?’, in: J.H. Gerards e.a., werking en potentie van het EU-Grondrechtenhandvest in de Nederlandse rechtsorde, Preadviezen (Handelingen Nederlandse Juristen-Vereniging, 153e jaargang), Deventer: Wolters Kluwer 2024, p. 97-134.

[verder lezen in InView]

Een strafrechtelijke kroniek van het Handvest
Michiel Luchtman en Petra van Kampen
Bespreking van het preadvies voor de NJV-jaarvergadering 2024 van prof. mr. Pieter Verrest, ‘De invloed van het Handvest op het Nederlandse strafrecht’, in: J.H. Gerards e.a., Waarde, werking en potentie van het EUGrondrechtenhandvest in de Nederlandse rechtsorde, Preadviezen (Handelingen Nederlandse Juristen-Vereniging, 153e jaargang), Deventer: Wolters Kluwer 2024, p. 139-221.

[verder lezen in InView]

Meer directe horizontale doorwerking van grondrechten in het vermogensrecht?
Elbert de Jong
Bespreking van het preadvies voor de NJV-jaarvergadering 2024 van prof. mr. Kasper Jansen, ‘Het Handvest als privaatrechtelijk instrument’, in: J.H. Gerards e.a., Waarde, werking en potentie van het EU-Grondrechtenhandvest in de Nederlandse rechtsorde, Preadviezen (Handelingen Nederlandse Juristen-Vereniging 153e jaargang), Deventer: Wolters Kluwer 2024, p. 225-287.

[verder lezen in InView]

29 mei 2024
Blog
Actief aan de slag (met beter gedrag)
De Wsb heeft een enorme bottleneck aan ‘de achterkant’ van de detentie gecreëerd – waarvoor overigens zo ongeveer iedereen betrokken bij het gevangeniswezen al voor inwerkingtreding van de wet had gewaarschuwd.
27 maart 2024 Vooraf Petra van Kampen
Blog
Hengelen
Wie wil weten wat over hem of haar is verzameld, moet maar een visje uitgooien met een beroep op het inzagerecht van de Wet politiegegevens, of een klacht indienen bij de politie. Succes daarmee (toi, toi, toi).
31 januari 2024 Vooraf Petra van Kampen
Blog
Strafrechtelijk Nederland anno 2024
Inmiddels is het verre van denkbeeldig dat Nederland binnenkort geleid zal gaan worden door een – strafrechtelijk gezien – ervaringsdeskundige. In de regel hebben ervaringsdeskundigen best zinvolle dingen te vertellen over datgene waarmee zij ervaring hebben opgedaan. Tijd dus voor een nadere blik op het verkiezingsprogramma van de grootste partij van Nederland.
28 november 2023 Vooraf Petra van Kampen
Blog
Horen, zien en zwijgen
Er valt veel af te dingen op een wettelijke regeling die audiovisuele registraties enerzijds als zelfstandig wettig bewijsmiddel lanceert, maar tegelijkertijd van de feitenrechter verlangt dat exact wordt benoemd wat daarvan redengevend is voor de bewezenverklaring.
26 september 2023 Vooraf Petra van Kampen
Tijdschrift NJB 37 (2016)
Loon naar werken voor de EU-arbeidsmigrant?
Gerrie Lodder
Een EU-arbeidsmigrant in Nederland kan hier werken als werknemer, als zelfstandige EU-arbeidsmigrant in Nederland gevestigd, als zzp'er die in een andere lidstaat is gevestigd en in Nederland diensten verricht en als intra-EU-gedetacheerde arbeidsmigrant. Deze vier verschillende constructies worden gereguleerd door drie verschillende Unierechtelijke vrijheden: het vrije werknemersverkeer, de vrijheid van vestiging en de vrijheid van diensten. Daaronder hangt een vangnet dat wordt gevormd door het IPR in de vorm van de Rome I-verordening. Omdat de voorwaarden waaronder de EU-arbeidsmigrant mag werken niet voor alle constructies gelijk zijn, ligt uitbuiting op de loer. Om de norm ‘gelijke arbeidsomstandigheden voor gelijk werk op dezelfde locatie’ te realiseren moet de discrepantie tussen de Unierechtelijke juridische werkelijkheid en de arbeidsrechtelijke tweedeling in werknemers en zelfstandigen worden verminderd. Daarvoor is niet alleen nodig dat er een eenduidige Unierechtelijke definitie komt van het begrip zelfstandige en duidelijkheid over de positie van schijnzelfstandigen, maar ook dat gedetacheerde werknemers worden beschouwd als werknemer in de zin van de Verblijfsrichtlijn en niet als onderdeel van de vrijheid van dienstverlening van de werkgever.


Lees het hele artikel in Navigator.

De ZSM-werkwijze in praktijk
Leonie van Lent, Marc Simon Thomas en Petra van Kampen
In juni van dit jaar verscheen een tussenevaluatie van de ‘ZSM-werkwijze’. In dit artikel wordt allereerst kort uiteengezet wat de essentie van ZSM is en wat de belangrijkste veranderingen zijn geweest die de huidige stand van zaken bepalen. Daarna worden de door de evaluatie bevonden positieve effecten van ZSM benoemd. Vervolgens wordt ingegaan op de kritiek omtrent de zorgvuldigheid van deze werkwijze die de afgelopen jaren is geuit en op de zorgen daarover die door de respondenten uit het evaluatieonderzoek naar voren zijn gebracht. Daarna wordt ingegaan op de reactie van de minister, die de zorgen uit het evaluatierapport over de zorgvuldigheid niet lijkt te delen. In de conclusie wordt kort samengevat welke rechtsstatelijke zorgen over ZSM anno 2016 (nog) bestaan en wordt ingegaan op de vraag of de minister daar een adequaat antwoord op heeft.


Lees het hele artikel in Navigator.

In Wet zorg en dwang geen plaats voor Bopz-arts
Brenda Frederiks en Roy Knuiman
In de sectoren psychogeriatrie en verstandelijk gehandicapten fungeert de Bopz-arts sinds jaar en dag als geneesheer-directeur. Specialisten ouderengeneeskunde en artsen verstandelijk gehandicaptenzorg vervullen deze functie, wat in de praktijk betekent dat zij de spilfunctie rondom het beleid van vrijheidsbeperking vervullen. Dit systeem werkt naar behoren en tevredenheid en past bij het eigen karakter van beide sectoren en kan bovendien naadloos aansluiten bij het stappenplan en de besluitvormingsprocedure binnen de Wet zorg en dwang. Het wekt dan ook bevreemding dat de wetgever in de Wet zorg en dwang deze functie van geneesheer- directeur niet langer opneemt.


Lees het hele artikel in Navigator.

Hof van Justitie legt bom onder het internet
Mireille van Eechoud en Joost Poort
De uitspraak van het Hof van Justitie EU in de zaak Playboy/GeenStijl gaat in tegen de fundamentele werking van het internet en komt de acceptatie van het auteursrecht bepaald niet ten goede. Door de uitspraak is het volstrekt onzeker geworden wanneer hyperlinken kan zonder de wet te overtreden. De Commissie moet deze rampzalige uitspraak middels regelgeving repareren.


Lees het hele artikel in Navigator.

Reactie: onrechtmatig Wmo-beleid wat nu?
Renske Imkamp en Matthijs Vermaat
In een bijdrage in het NJB2 bespraken Wouter Koelewijn & Bas Wallage de gevolgen van de recente uitspraken van de Centrale Raad van Beroep waarin werd vastgesteld dat huishoudelijke hulp een voorziening is die onder de reikwijdte van de Wmo 2015 valt. De conclusie luidde dat de grote groep Wmo-gerechtigden die eerst geen bezwaar en beroep heeft ingesteld nu tegen het leerstuk van de ‘formele rechtskracht’ aanloopt. Ons inziens gaan de auteurs bij de uitleg van artikel 4:6 Awb aan twee belangrijke aspecten voorbij en worden rechtzoekenden en gemeentebesturen daarmee op het verkeerde been gezet.


Lees het hele artikel in Navigator.

26 oktober 2016
Tijdschrift NJB 11 (2016)
Wolfsen en de toekomst van de gefinancierde rechtsbijstand in strafzaken
Dian Brouwer
Het op 30 november 2015 gepubliceerde rapport van de Commissie Wolfsen ‘Naar een duurzaam stelsel voor de gesubsidieerde rechtsbijstand’ blinkt niet uit in helderheid. Het lijkt of de commissie haar ingrijpendste voorstellen niet ronduit heeft durven opschrijven, maar deze tussen de regels en slechts voor goede verstaanders heeft durven afgeven. Een grondige analyse van het rapport brengt echter een aantal verontrustende voorstellen voor met name de strafrechtpraktijk aan het licht. Met de grote veranderingen die ten aanzien van de (gefinancierde) rechtsbijstand in strafzaken in Europees verband van stapel lopen lijkt al helemaal geen rekening te zijn gehouden. Toekomstbestendig zijn de voorstellen dan ook niet.
Verhoorbijstand in een rechtsstaat
Petra van Kampen en Patrick van der Meij
In dit artikel wordt ingegaan op de vraag wat de daadwerkelijke betekenis van het recht op verhoorbijstand is en op welke wijze die zou moeten worden neergelegd in een wettelijke regeling. Daartoe wordt eerst ingegaan op de achtergrond van het recht op verhoorbijstand, om de context te schetsen waartegen dit fundamentele recht zich heeft ontwikkeld. Daarna wordt beschreven op welke wijze het recht op verhoorbestand in Nederland zijn beslag heeft gekregen en wat de waarde van een ‘volwaardig’ recht op verhoorbijstand is in breder perspectief. De slotsom van deze bijdrage is dat de strafrechtadvocatuur dient te volharden in haar taakopvatting. Dat is geen kwestie van financieel gewin, maar van het principiële uitgangspunt dat verdedigingsrechten praktisch en effectief dienen te zijn.
Het decemberarrest over de verhoorbijstand
Gert Haverkate
Door het arrest van de Hoge Raad over de verhoorbijstand is er op de praktische realisatie van het recht op verhoorbijstand een (tijds)druk komen te rusten die vermoedelijk zeker in het begin tot rimpelingen zal leiden. Het College van Procureurs-Generaal zette in een beleidsbrief uiteen hoe toepassing zal worden gegeven aan de regel ‘dat een aangehouden verdachte het recht heeft op bijstand van een raadsman tijdens zijn verhoor door de politie (…).’ Het Openbaar Ministerie beoogt met zijn bijdrage aan de implementatie van de verhoorbijstand de ontwikkeling ‘van een waardevolle praktijk die recht doet aan evidente belangen van waarheidsvinding en een eerlijk proces’.
Haatpredikers, openbare orde en het censuurverbod
Jan Brouwer en Jon Schilder
Bestuurders maken graag ge- dan wel misbruik van hun openbare-ordebevoegdheden. Zo belette de burgemeester van Eindhoven een aantal radicale moslimpredikers te spreken tijdens een conferentie. Voor burgemeesters is echter, als het om de inhoud van een boodschap gaat, geen taak weggelegd. Toch staat de overheid allerminst met lege handen bij oproepen tot geweld. Maar alleen repressief.
16 maart 2016
Tijdschrift NJB 28 (2014)
Verruiming bevoegdheden vreemdelingentoezicht
Bas Wallage en Lucille van Wijbergen
Per 1 maart 2014 is de ‘Wet verruiming bevoegdheden vreemdelingentoezicht’ in werking getreden. De nieuwe wet roept de nodige vragen op, al is het momenteel nog onduidelijk hoe deze wet in de praktijk zal worden toegepast. De nieuwe bevoegdheden bewerkstelligen inhumane situaties, zo wordt hier betoogd, waarbij de waardigheid van de vreemdeling wordt aangetast. Daarbij is er gevaar voor inbreuk op grondrechten terwijl de noodzaak daarvan niet is aangetoond. De verweermogelijkheden van de vreemdeling tegen de nieuwe wetgeving zijn minimaal, maar is de vreemdeling ook nog illegaal dan is deze helemaal rechteloos.
Modernisering van het Wetboek van Strafvordering
Petra van Kampen
Het Ministerie van Veiligheid en Justitie heeft het plan opgevat om het huidige Wetboek van Strafvordering (volledig) te moderniseren. Waar het huidige Wetboek een jarenlange ontstaansgeschiedenis heeft zal de introductie van het nieuwe Wetboek, als de voortekenen niet bedriegen, in een veel kortere periode tot stand komen. Het Wetboek wordt gemoderniseerd om ‘de tand des tijds’ weer adequaat te kunnen doorstaan, maar daarbij wordt de verdediging tegelijkertijd teruggedrongen in een rol die zich kenmerkt door een gebrek aan rechten, tijd en mogelijkheden. Efficiënt is dat, bezien vanuit een vervolgende overheid, ontegenzeggelijk wel, maar het predicaat ‘behoorlijk’ verdient het niet.
Artikel 1 van het nieuwe Wetboek van Strafvordering
Jan Leliveld
Modernisering van het Wetboek van Strafvordering is aanstaande. Een prachtige kans, niets te vroeg ook, om het wetboek up to date te krijgen. Om wensen, dromen zo u wilt, te realiseren en het wetboek bestendig te maken voor de komende decennia. Minister Opstelten is er met zijn toespraak bij het congres Modernisering Wetboek van Strafvordering al in een vroeg stadium in geslaagd om de betrokkenen bij die modernisering op scherp te zetten. Zijn toespraak spitste zich toe op het eerste artikel van het huidige wetboek: Strafvordering heeft alleen plaats op de wijze bij de wet voorzien.
Willem Johannes Witteveen
Maurice Adams, Ernst Hirsch Ballin en Anne Meuwese
De afspraken met Willem Witteveen staan nog in onze agenda’s: over de begeleiding van promovendi en studenten, nieuwe onderzoeksplannen en de methodiek van het onderwijs. Maar voordat we weer zouden overgaan tot de orde van de dag, zouden we zijn verhalen horen over de reis door Indonesië. De veelheid van culturen en religies in dat grote land zou Willem ongetwijfeld hebben geassocieerd met de vragen die hem bezighielden zo lang als we ons herinneren; vragen naar de mogelijkheden van mensen om in vrede samen te leven in een wereld die op zoek is naar ordening door het recht.
Over soevereiniteit
Bastiaan Rijpkema
14 augustus 2014