Artikelen van Jacques Claessen
Blog
Een week lang zelf aan de enkelband
Het vergeldingsgehalte van de enkelband is hoogstwaarschijnlijk niet zo groot als bij opsluiting in de gevangenis, maar qua preventie heeft huisarrest aanzienlijk meer te bieden dan reguliere detentie, namelijk circa 50% minder recidive.


Tijdschrift
NJB 30 (2024)
Een nieuw stelsel voor de beslechting van verkiezingsgeschillen
Geschillen over de uitslag van de Tweede Kamerverkiezingen worden beslecht door de Tweede Kamer zelf. Rechtspraak van het Europees Hof voor de Rechten van de Mens (EHRM) zet het Nederlandse stelsel echter onder druk. Uit recente rechtspraak van het EHRM blijkt dat de beslechting van verkiezingsgeschillen door de Tweede Kamer zich moeilijk verhoudt met artikel 3 Protocol 1 EVRM, waarin het recht op vrije en eerlijke verkiezingen is vastgelegd. Mede naar aanleiding van de rechtspraak van het EHRM is op nationaal niveau dan ook het besef gerezen dat het Nederlandse stelsel herziening behoeft. Een advies van de Kiesraad naar aanleiding van de jurisprudentie van het EHRM, een Kamerbrief die daarop volgde en een recent advies van de Raad van State wijzen in die richting. Uit die documenten blijken ook de aandachtspunten voor de (grond)wetgever bij het vormgeven van dit nieuwe stelsel. In deze bijdrage worden deze aandachtspunten belicht en becommentarieerd, opdat ze in de verdere discussie over deze materie een rol zullen spelen. De centrale vraag in deze bijdrage is dan ook: hoe moet het nieuwe stelsel voor de beslechting van verkiezingsgeschillen worden vormgegeven? Het artikel blijft beperkt tot de beslechting van geschillen die bij de Tweede Kamerverkiezingen optreden: verkiezingen voor andere vertegenwoordigende organen blijven buiten beschouwing.
Een week lang zelf aan de enkelband
Voor strafbare feiten waarvoor de rechter in beginsel een onvoorwaardelijke gevangenisstraf van drie maanden oplegt, zou serieus moeten worden nagegaan of er een gelijkwaardig alternatief mogelijk is in de vorm van een vrijheidsbeperkende taakstraf of elektronische detentie, omdat een korte gevangenisstraf meer kwaad dan goed doet. Dit artikel doet verslag van een week aan de enkelband op verzoek van Reclassering Nederland.
De asielcrisis
Er is de nodige onrust ontstaan over het aangekondigde plan van het kabinet om een asielcrisis uit te roepen. Hoewel de plannen hevig onder vuur kwamen te liggen tijdens de Algemene Politieke Beschouwingen, is inmiddels duidelijk dat het kabinet eraan wenst vast te houden. Het startschot voor alle onrust werd gegeven door het regeerprogramma van het kabinet, dat premier Schoof op 13 september presenteerde. Deze bijdrage voorziet enkele tijdens die persconferentie gedane uitspraken van duiding en juridisch commentaar. Wat zegt het kabinet nu eigenlijk? Snijdt dit juridisch hout? En wat zijn de consequenties?
Online totstandkoming van overeenkomsten en de klassieke regels over aanbod en aanvaarding in het BW
De traditionele regels in het BW over de totstandkoming van overeenkomsten gelden op eenzelfde wijze voor het sluiten van offline en online overeenkomsten. Hoewel die BW-regelgeving technologie-neutraal is geformuleerd is het toch de vraag in hoeverre deze regels voldoende toereikend en toepasbaar zijn bij het online contracteren met een consument en hoe zij zich verhouden tot geïmplementeerde regels met een Europese oorsprong. Het is geen gemakkelijke opgave alle regels van Europese oorsprong nu en in de toekomst zorgvuldig te implementeren in het BW en het steeds complexer wordende privaatrecht zo goed en zo gestructureerd mogelijk te codificeren.
Gelijkebehandelingswetgeving tegen grensoverschrijdend gedrag
De gelijkebehandelingswetgeving biedt, naast de Arbo-wet en de verplichtingen voortvloeiend uit goed werkgeverschap, ook nuttige handvatten om grensoverschrijdend gedrag aan te pakken.

Tijdschrift
NJB 27 (2013)
Bemiddeling in strafzaken in Maastricht
De eerste onderzoeksresultaten
Terwijl herstelrecht theoretisch steeds meer vorm krijgt en onder zowel wetenschappers, praktijkmensen als leken steeds meer bekendheid geniet, blijft Nederland wat betreft herstelgerichte praktijken in het strafrecht achterlopen in vergelijking met het buitenland; alleen in Maastricht is momenteel sprake van een gevestigde strafrechtelijke bemiddelingspraktijk. De vraag is hoe dit komt. Uit bestaand (internationaal) onderzoek kan immers de conclusie worden getrokken dat genoemde praktijken tot even goede of zelfs betere resultaten leiden dan wanneer wordt gekozen voor een regulier strafrechtelijk traject. Ook op basis van de in dit artikel besproken cijfers over de bemiddelingspraktijk in Maastricht lijkt de conclusie gerechtvaardigd dat deze solide functioneert.
Terwijl herstelrecht theoretisch steeds meer vorm krijgt en onder zowel wetenschappers, praktijkmensen als leken steeds meer bekendheid geniet, blijft Nederland wat betreft herstelgerichte praktijken in het strafrecht achterlopen in vergelijking met het buitenland; alleen in Maastricht is momenteel sprake van een gevestigde strafrechtelijke bemiddelingspraktijk. De vraag is hoe dit komt. Uit bestaand (internationaal) onderzoek kan immers de conclusie worden getrokken dat genoemde praktijken tot even goede of zelfs betere resultaten leiden dan wanneer wordt gekozen voor een regulier strafrechtelijk traject. Ook op basis van de in dit artikel besproken cijfers over de bemiddelingspraktijk in Maastricht lijkt de conclusie gerechtvaardigd dat deze solide functioneert.
Privacyrechtelijke aspecten van drones
Drones kunnen een efficiënt hulpmiddel zijn bij het handhaven van de openbare orde en veiligheid maar het gebruik ervan is niet zonder risico’s voor de privacy van burgers. De specifieke technische aard en de inzet van drones roepen nieuwe vragen op over de verantwoorde inzet van surveillance in de publieke ruimte. Het huidige juridische kader lijkt genoeg aanknopingspunten te bieden voor het reguleren van het gebruik van drones maar dit kader dient wel nader geconcretiseerd te worden in de context van deze drones. In ieder geval is de huidige inzet van drones oncontroleerbaar waardoor het risico bestaat dat bij de inzet onvoldoende rekening wordt gehouden met de rechten van burgers.
Europese rechtspleging
Hoe moet de rechterlijke organisatie (rechters, officieren van justitie en gerechtelijke ondersteuning) zich inhoudelijk en organisatorisch voorbereiden op haar Europese toekomst? Die vraag dringt zich op nu de rechtspraktijk steeds vaker aanloopt tegen de weerbarstige materie van het internationale en Europese recht. Daarbij komt dat de stroom jurisprudentie uit Luxemburg (Hof van Justitie van de Europese Unie) en Straatsburg (Europees Hof voor de rechten van de mens) niet meer valt bij te benen. Het zicht op de materie wordt bovendien ontnomen doordat ‘Europa’ zich weinig aantrekt van de hokjes waarin we het recht hebben opgedeeld. Het klassieke straf-, bestuurs- en civielrecht lopen steeds vaker door elkaar. En juist op een rechtsterrein waar de EU zich tot voor kort principieel buiten hield (het strafrecht) doen zich momenteel de lastigste EU-problemen voor. Het is kortom tijd om na te denken over ‘Europese rechtspleging’.
Van LJN naar ECLI
Vijf prangende vragen
Van verboden verenigingen en de openbare orde
Blog
Naar een gevangenisstraf met behandeling
De mogelijkheden voor rechters om een gevangenisstraf met behandeling op te leggen zijn op dit moment te beperkt. Jongeneel en Claessen stellen voor een behandelmaatregel te introduceren.

Blog
De eigen bijdrage aan de kosten van het strafproces en de slachtofferzorg
Stichting Mens en Strafrecht is geen voorstander van het wetsvoorstel dat eigen bijdrage wil invoeren voor veroordeelden. Wil men toch uitdrukking geven aan het principe van ‘de vervuiler betaalt’, voeg de bijdrage dan toe aan het sanctie-arsenaal van de strafrechter.
