De Staatssecretaris voor Rechtsbescherming schrijft in een brief van 26 juni 2025 aan de Tweede Kamer dat er in 2026 toch geld vrijgemaakt wordt voor de sociale advocatuur. De bewindspersoon gaat in de brief onder meer in op de aanbevelingen van de commissie-Van der Meer II. Volgens de commissie is er per direct 40 miljoen euro per jaar nodig voor de sociale advocatuur.
De staatssecretaris schrijft onder meer dat vanaf 1 januari 2027 er structureel 30 miljoen euro extra beschikbaar is voor de sociale advocatuur. Gezien de aanbevelingen van de commissie-Van der Meer II is echter eerder actie vereist. Daarom worden binnen het rechtsbijstandsbudget al voor het jaar 2026 middelen beschikbaar gesteld zodat de aanbevelingen van de commissie eerder opgevolgd kunnen worden. Het gaat daarbij om:
- het aanpassen van puntenaantallen en het verhogen van de toeslagen (inclusief de opvolgingstoeslag) worden doorgevoerd (ruim 22 miljoen euro);
- het verhogen van het basispunttarief (6,2 miljoen euro); en
- uitvoering van de reiskostenvergoeding voor mediators uitgevoerd (100.000 – 500.000 euro).
Hele sector moet bijdragen
Ook schrijft de staatssecretaris dat de commerciële advocatuur een concrete bijdrage zou kunnen leveren aan de sociale advocatuur door bijvoorbeeld de tekorten in het sociaal-zekerheidsrecht op te vangen. Begin juli is een gesprek gepland met verschillende grote advocatenkantoren waarin onder meer gesproken wordt over:
- inrichten van een afdeling gesubsidieerde rechtsbijstand bij (grote) commerciële advocatenkantoren;
- in huis nemen sociaal advocaten of het aanbieden van kantoorinrichting of huisvesting aan sociaal advocaten;
- samenwerking tussen sociaal en commerciële advocatuur waarbij de advocaat-stagiaire een sociaal advocaat als patroon heeft en een buitenpatroon bij een commercieel kantoor die garant staat voor het financieel risico van de sociaal advocaat;
- delen van innovaties, bibliotheken, IT-ondersteuning, kennis op bedrijfsmodellen met sociaal advocaten.
NOvA: kijk ook naar belang kantoortoeslag
De Nederlandse orde van advocaten (NOvA) schrijft blij te zijn met de extra investering. Wel benadrukt NOvA hoe belangrijk ook de kantoortoeslag is, een andere aanbeveling van de commissie-Van der Meer II. Zonder deze toeslag blijft de vergoeding volgens NOvA voor advocaten die in kantoorverband werken nog steeds veel te laag en is het voor sociaal advocaten niet mogelijk om de noodzakelijke advocaat-stagiairs op te leiden. De staatssecretaris schrijft de aanbeveling van de commissie over de kantoortoeslag nu niet over te nemen. Die aanbeveling ligt volgens hem ingewikkelder en is niet de enige oplossing om de nieuwe aanwas te stimuleren. Daarbij is het onduidelijk wat de financiële consequenties zullen zijn van deze aanbeveling. De aanbeveling gaat te veel uit van een traditionele kantoorsituatie, terwijl er moet worden toegewerkt naar een toekomstgerichte organisatie van de sociale advocatuur.
Brief van de Staatssecretaris van Rechtsbescherming (26-06-2025) over de toekomst van de sociale advocatuur en de stelselvernieuwing rechtsbijstand (Kamerstukken II 2024/25, 31753, nr. 312)
Bronnen: www.rijksoverheid.nl en www.advocatenorde.nl