Armoede is het thema van de vijfde rapportage Mensenrechten in Nederland van het College voor de Rechten van de Mens. Het College stelt dat het voor een effectieve aanpak van armoede noodzakelijk is om mensenrechten centraal te stellen.
Door armoede worden verschillende mensenrechten onder druk gezet. En omgekeerd geldt dat als mensenrechten onvoldoende worden gegarandeerd, er een risico ontstaat in armoede te komen of te blijven. Denk aan het recht op gezondheid, onderwijs, arbeid en huisvesting. Bovendien laat een onderzoek naar armoedebeleving zien dat 80% van de mensen die armoede ervaart zich in hun waardigheid voelt aangetast. Het College vraagt de overheid dan ook om een brede beleidsvisie en nationaal programma te ontwikkelen voor het bestrijden van armoede en sociale uitsluiting.
De cijfers liegen er niet om. In Nederland en zeker ook in het Caribisch deel van ons Koninkrijk, leven nog veel mensen en gezinnen in armoede. En armoede kan iedereen overkomen door baanverlies, echtscheiding of hoge zorgkosten. Armoede is ook een complex probleem, het gaat niet alleen gaat over te weinig geld. Mensen in armoede komen vaak terecht in een vicieuze cirkel van machteloosheid, stigmatisering en uitsluiting. Wat op zijn beurt weer kan zorgen voor maatschappelijke onvrede en verlies van vertrouwen in instituties zoals de overheid en de rechtsstaat.
Armoede is een mensen-rechtelijke kwestie
Dat grote groepen mensen langdurig in armoede leven duidt op tekort-komingen in het garanderen van het recht op een behoorlijke levensstandaard. Het recht op een behoorlijke levensstandaard en bescherming tegen armoede en sociale uitsluiting, het recht op gezondheid, het recht op onderwijs, het recht op arbeid en het recht op huisvesting zijn fundamentelE rechten van de mens. De bescherming en bevordering van de rechten van mensen die in armoede leven kan de nadelige gevolgen die armoede op hun leven heeft verminderen.
Mensenrechten centraal
De noodzaak van een aanpak waarin mensenrechten een centrale plaats hebben is ten minste drieledig. Het alomvattende karakter van mensenrechten biedt een basis voor een integrale benadering van de met elkaar samenhangende problemen van mensen die in armoede leven. Het kader geeft richting aan de inhoud van het beleid, alsmede voor het proces waarmee dat beleid tot stand komt, voor de uitvoering en voor monitoring en evaluatie. In de tweede plaats is werken vanuit de erkenning van de rechten van de mensen die in armoede leven en het identificeren en concretiseren van de daarbij horende verplichtingen van de overheid wezenlijk anders dan enkel uitgaan van de behoeften van mensen. Het draagt bij aan de participatie en empowerment van de mensen over wie het beleid gaat. In de derde plaats bieden mensenrechten duidelijkheid bij het maken van beleid en het wegen van belangen in concrete situaties.
Veel mensenrechten zijn relevant voor de bestrijding van armoede en sociale uitsluiting. In de rapportage is een aantal mensenrechten nader bestudeerd om een aanzet te geven voor de discussie over een aanpak van armoede waarin mensenrechten centraal staan. In het eerste deel van de rapportage wordt aandacht besteed aan een aantal beginselen die ten grondslag liggen aan mensenrechten.
In het tweede deel worden de rechten op de volgende gebieden nader onderzocht om de samenhang met armoede duidelijk te maken: Waardigheid en bestaanszekerheid, Bescherming van de rechten van mensen in een kwetsbare situatie, Respect voor autonomie, Gelijkheid en gelijk genot van rechten, Participatie en empowerment, Rechtsbescherming, Gezondheid, Onderwijs, Arbeid, Huisvesting en de rechten in Caribisch Nederland.
Bron: www.mensenrechten.nl