De Staatscommissie tegen Discriminatie en Racisme is op 3 november 2025 officieel gestart met de Discriminatietoets Publieke Dienstverlening. De wetenschappelijk onderbouwde toets moet publieke organisaties helpen discriminatie in hun dienstverlening proactief te signaleren en aan te pakken. De commissie schrijft dat hiermee de overheid voor het eerst een concreet instrument in handen heeft om discriminatie structureel tegen te gaan.
De commissie hoopt met haar toets een dringend noodzakelijke beweging in gang te zetten. De toets bestaat uit vragen die tijdens vier bijeenkomsten worden behandeld en waarmee publieke organisaties kritisch zelfonderzoek doen. Medewerkers onderzoeken bijvoorbeeld hoe dienstverleners in de praktijk afwegingen maken en hoe burgers of bedrijven de dienstverlening ervaren. De toets laat zien hoe werkprocessen, regels en praktijken kunnen leiden tot ongelijke behandeling of discriminatie van groepen mensen in de samenleving. De staatscommissie hoopt met haar toets een dringend noodzakelijke beweging in gang te zetten.
Actief opsporen discriminatie in dienstverlening
In 2024 startte de commissie samen met de Douane, DUO en de gemeente Arnhem pilots met de discriminatietoets. De organisaties bepaalden welk werkproces zij kritisch wilden onderzoeken op discriminatierisico’s. De gemeente Arnhem nam haar wettelijke adresonderzoek bijvoorbeeld onder de loep. Het proactief opsporen van discriminatie in dienstverlening is nuttig, toonden de pilots aan. Overheidsorganisaties deden nieuwe inzichten op en voerden wijzigingen in werkwijzen door om discriminatie te voorkomen, meldt de commissie.