Het Adviescollege toetsing regeldruk (ATR) schrijft in een op 19 mei 2025 gepubliceerd advies over de voorgenomen Wet huurbevriezing woningcorporaties 2025 en 2026 dat de voorgestelde huurbevriezing betekent dat er op langere termijn minder woningen kunnen worden gebouwd en verduurzaamd. Ook gaat het voorstel niet in op alternatieven voor de voorgenomen huurbevriezing, zoals verhoging van de huurtoeslag.
Het wetsvoorstel bevat geen gerichte analyse van deze gestegen huurlasten. Zo blijft onduidelijk hoe groot deze stijging is, welke huishoudens hierdoor problemen ondervinden en in welke mate. Ook wordt niet onderbouwd in hoeverre eerder genomen maatregelen hierop van invloed zijn. Door deze ontbrekende analyse is niet goed te beoordelen of het wetsvoorstel de problemen zal oplossen. De huurbevriezing zorgt voor minder inkomsten voor corporaties. Hierdoor kunnen corporaties minder investeren in nieuwbouw en verduurzaming. Dit betekent dat het wetsvoorstel haaks staat op de kabinetsdoelen met betrekking tot de bouw van meer (huur)woningen. Het voorstel besteedt onvoldoende aandacht aan deze effecten en hoe het wetsvoorstel zich verhoudt tot de kabinetsdoelen. Deze belangenafweging zou beter moeten worden onderbouwd.
Afweging alternatieven ontbreekt
Het voorstel gaat niet in op alternatieven voor de voorgenomen huurbevriezing. Verhoging van de huurtoeslag is zo’n alternatief. Ook omdat via de huurtoeslag huurders zijn te bereiken met een laag inkomen die huren van private verhuurders. In het huidig wetsvoorstel is geen compensatie voorzien voor deze groep terwijl deze wel met extra huurlasten worden geconfronteerd. Financiële tegemoetkoming van huishoudens met een laag inkomen is ook mogelijk via andere maatregelen, bijvoorbeeld via wijzigingen in de inkomstenbelasting. Het wetsvoorstel besteedt geen aandacht aan alternatieven en waarom daarvoor niet is gekozen. Voor onderbouwde besluitvorming over het wetsvoorstel is een analyse van deze alternatieven wel nodig. Volgens de toelichting resulteert de huurbevriezing in een regeldrukvermindering voor corporaties van 8,8 miljoen en voor huurders van 5,9 miljoen in 2026. De regeldrukanalyse is onvolledig. Zo ontbreekt een becijfering van de handelingen van huurders en corporaties die nodig zijn omdat voor 2025 al veel huurverhogingsvoorstellen zijn verstuurd.