Artikelen van Jan van der Grinten

Blog
Een welkome verduidelijking van de begrenzing van het belangrijke recht op betoging
Hoe verhoudt de betogingsvrijheid zich tot strafrechtelijk optreden tegen demonstranten die een inbreuk maken op andermans rechten? Over de conclusie van de P-G van 23 september 2023.
10 oktober 2023 Gastpost Jan van der Grinten Jan Leliveld
Tijdschrift NJB 6 (2019)
Zware maatregelen met een lichte bevelsbevoegdheid?
Jan van der Grinten
De lichte bevelsbevoegdheid van de burgemeester is vaak gebruikt voor ingrijpende maatregelen. Burgemeesters gebruiken de bevoegdheid onder andere om bevelen te geven als mensen het doelwit van geweldpleging dreigen te worden waardoor zij een gevaar vormen voor de openbare orde in hun omgeving. Denk daarbij bijvoorbeeld aan de beschieting van een woning in een woonwijk die een groot gevaar oplevert voor de bewoners, maar ook voor hun directe omgeving. De burgemeester kan de bewoners van die woning bevelen hun woning te verlaten tot het gevaar geweken is. Een hiermee verwante situatie doet zich voor als de terugkeer van een ex-gedetineerde in zijn woonomgeving voor grote maatschappelijke onrust zorgt. De bestuursrechter heeft dergelijke bevelen meermalen toelaatbaar geacht. In de rechtspraak van het afgelopen jaar tekent zich echter een kentering af: verschillende rechters hebben twijfel uitgesproken over de grondwettigheid van dit soort bevelen om in te grijpen bij de beschieting van woningen in een woonwijk of vinden dat zelfs zonder meer in strijd met de Grondwet. Deze rechtspraak kan voor deze en andere gevallen waarin de burgemeester bevelen geeft die de betrokkenen beperken in hun grondrechten, grote gevolgen hebben. Dit brengt de burgemeester in een lastig parket: wat kan hij doen om dit soort maatregelen zoveel mogelijk ‘rechterproof’ te maken?


Lees het hele artikel in Navigator.

Herroepbaarheid van de Brexit-notificatie
Henri de Waele
In maart 2017 stelde het Verenigd Koninkrijk de Europese Raad in kennis van zijn voornemen de EU te verlaten. Onlangs verklaarde het Europees Hof van Justitie dat het land het recht heeft om deze kennisgeving eenzijdig in te trekken. Dit belangwekkende arrest, in voltallige zitting gewezen, vormt de zoveelste nieuwe wending in het Brexit-proces. De relevantie beperkt zich echter niet tot dit actuele dossier; het oordeel is eveneens richtinggevend voor toekomstige scenario’s die andere lidstaten zouden kunnen betreffen. Bovendien verschaft het nieuwe inzichten over de juridische status van de EU en het karakter van het Europese integratieproces.


Lees het hele artikel in Navigator.

Nashville-verklaring
Fokko Oldenhuis
De uitingsvrijheid is niet onbegrensd. Maar waar ligt het punt dat iemand bij het uitdragen van z’n boodschap rekening moet houden met de gevoelens van anderen en moet inbinden? En is met de recente publicatie van de ‘Nashville-verklaring’, die onder verwijzing naar de Bijbel oproept om de homoseksuele identiteit af te zweren, dit punt gepasseerd?


Lees het hele artikel in Navigator.

Gedwongen biometrische toegangsverschaffing is niet in strijd met nemo tenetur
Lonneke Stevens
Deze bijdrage was aanvankelijk bedoeld als een korte reactie op het stuk van Bood ‘Geef ze een vinger…’. Maar nemo tenetur en korte reacties gaan kennelijk niet samen. Zeker niet nu de vraag naar de verplichte ontgrendeling van smartphones onderdeel uitmaakt van het traject inzake de modernisering van het Wetboek van Strafvordering. Er staat dus wat op het spel. Deze bijdrage is daarom niet enkel een reactie, maar ook een vrij uitgebreide uitleg van de complexe (Europese) rechtspraak inzake nemo tenetur én een uitleg van hoe de medewerkingsvorm van verplichte biometrische ontgrendeling moet worden geplaatst in het huidige systeem van strafvorderlijke duldplichten.


Lees het hele artikel in Navigator.

Reactie op Alex Bood
Martijn Egberts en Ward Ferdinandusse
Onze collega bij het Openbaar Ministerie Alex Bood schrijft in NJB 2018/1880, afl. 36 dat het fysiek dwingen van een verdachte om een met zijn vingerafdruk beveiligde smartphone te ontgrendelen gemakkelijk kan leiden tot strijd met het in artikel 6 EVRM geïmpliceerde nemo tenetur-beginsel. In die conclusie kunnen wij hem niet volgen.


Lees het hele artikel in Navigator.

13 februari 2019
Tijdschrift NJB 40 (2016)
Bedreiging van de rechtsstaat in Polen
Ab Govers
Dit artikel is deels een vervolg op de in het NJB van 29 april 2016 (NJB 2016/825, afl. 17) verschenen publicatie van Maurice Adams & Eva van Vugt: ‘Het EU-rechtsstaatmechanisme en Polen’. Waar in die publicatie uitgebreid aandacht wordt besteed aan de Europese dimensie, wordt in onderstaand artikel het accent gelegd op de blijvend zorgwekkende ontwikkelingen in Polen. De kern daarvan wordt gevormd door pogingen om het Poolse Grondwettelijke Hof uit te schakelen.


Lees het hele artikel in Navigator.

Nog is de rechtsstaat Polen niet verloren!
Jan Watse Fokkens en Kees Sterk
Van 5 t/m 7 oktober jongstleden bezochten wij, samen met zo’n vijftien anderen, Warschau in het kader van een leernetwerk van de Nederlandse school voor Openbaar Bestuur. Onderdeel van het bezoek vormde een gesprek met prof. Andrzej Rzeplinski, president van het Constitutioneel Hof en met zeven andere rechters, waaronder Darius Zawistowski, raadsheer in de Hoge Raad van Polen en voorzitter van de Poolse Raad voor de rechtspraak. Wat de Poolse collega’s ons vertelden verontrustte ons zozeer dat wij de behoefte voelen om onze zorg openlijk te uiten en te delen met de Nederlandse juristengemeenschap.


Lees het hele artikel in Navigator.

Voortzetting van (verplichte) hulp aan risicojongeren die 18 jaar worden
Vivianne Dörenberg, Brenda Frederiks en Xavier Moonen
In dit artikel staat de vraag centraal of en zo ja, in hoeverre wetgeving daadwerkelijk een bijdrage zou kunnen leveren aan het oplossen van de 18+-problematiek bij risicojongeren. Daartoe wordt eerst de 18+-problematiek geanalyseerd. Wat is de kern van het probleem en binnen welke bestuurlijk-juridische context moet een oplossing gezocht worden? Daarna volgt een beschouwing over de mogelijkheden en vooral onmogelijkheden om binnen de huidige en de toekomstige wetgeving drang en dwang toe te passen bij meerderjarige risicojongeren en van de (juridische) oplossingsrichtingen die tot dusver geopperd zijn. Tot slot wijzen de auteurs op kanttekeningen die te plaatsen zijn bij de effectiviteit van drang en dwang bij jongeren en jongvolwassenen met meervoudige problematiek en pleiten zij ervoor dat eerst en vooral goed wordt bekeken wat werkt of zou kunnen werken in de praktijk.


Lees het hele artikel in Navigator.

De Wet bewijsvermoeden gaswinning Groningen, laatste bedrijf
Jan van Dunné
Als het in de Eerste Kamer voorliggende wetsontwerp Wet bewijsvermoeden gaswinning Groningen zou worden aanvaard wordt de kans gemist om geldend recht zoals dat al geruime tijd door de rechtspraak in ons land is vastgelegd, in de wet te verankeren. Men hoeft geen Groninger te zijn om te hopen dat de bewaking van de kwaliteit van wetgeving bij de Eerste Kamer in goede handen is.


Lees het hele artikel in Navigator.

Initiatiefwetsvoorstel ‘Wet gesloten coffeeshopketen’
Anita van den Berg en Jan van der Grinten
Het initiatiefwetsvoorstel dat de achterdeur van coffeeshops wil reguleren is volgens de Raad van State moeilijk te rijmen met de VN-drugsverdragen. Het woord ‘ontheffing’ vervangen door ‘gedoogbesluit’ verandert daar niets aan.


Lees het hele artikel in Navigator.

16 november 2016
Blog
Stop de Omgevingswet
Onder het motto ‘Beter ten halve gekeerd, dan ten hele gedwaald’ een krachtig pleidooi om te stoppen met de invoering van de Omgevingswet. Niemand wordt er beter van, behalve de advocatuur.
13 december 2019 Artikel Jan van der Grinten Tijn Kortmann
Blog
Initiatiefwetsvoorstel ‘Wet gesloten coffeeshopketen’
Het initiatiefwetsvoorstel dat de achterdeur van coffeeshops wil reguleren is volgens de Raad van State moeilijk te rijmen met de VN-drugsverdragen. Het woord ‘ontheffing’ vervangen door ‘gedoogbesluit’ verandert daar niets aan.
22 november 2016 Artikel Anita van den Berg Jan van der Grinten
Blog
Initiatiefwetvoorstel ‘Wet aanpak woonoverlast’
Is het wel de taak van de gemeente om zich te mengen in burenoverlast? Dit wetsvoorstel lijkt hoe dan ook niet de geëigende weg.
20 februari 2015 Gastpost Jan van der Grinten Anita van den Berg