Wetsvoorstel (03-09-2025) tot wijziging van de Wet structuur uitvoeringsorganisatie werk en inkomen in verband met het bevorderen van proactieve dienstverlening door het UWV, de SVB en gemeenten (Wet proactieve dienstverlening SZW)
—Het wetsvoorstel legt in de Wet SUWI vast dat het UWV, de SVB en de colleges van B&W de bevoegdheid tot proactieve dienstverlening krijgen. Hierdoor mogen zij in contact treden met mensen die mogelijk recht hebben op een uitkering of voorziening voordat zij een aanvraag hebben gedaan. Dit om te bevorderen dat potentieel rechthebbenden een aanvraag doen. De instanties kunnen persoonsgegevens verwerken om te bepalen wie recht kan hebben op een uitkeringen of voorziening, en om in te schatten wie het meest heeft aan bepaalde informatie en ondersteuning. Het doel van het voorstel is om het ongebruikt laten van uitkeringen en voorzieningen te verminderen.
Publieke waarden
Daarnaast bevat het voorstel een wijziging van de Wet SUWI over de verplichting van UWV en de SVB om zich bij de uitoefening van hun werkzaamheden en taken te verantwoorden aan de hand van een set publieke waarden. Het gaat om de waarden dienstbaarheid, responsiviteit, inclusiviteit, toegankelijkheid, betrouwbaarheid, effectiviteit, rechtmatigheid en doelmatigheid.
Systeem Risico Indicatie
Tot slot schrapt het voorstel het wetsartikel over het Systeem Risico Indicatie (SyRI), een instrument dat de overheid gebruikt voor de bestrijding van fraude. Het gaat om een technische infrastructuur waarmee anoniem data kunnen worden gekoppeld en geanalyseerd, zodat risicomeldingen kunnen worden gegenereerd. De Rb. Den Haag heeft in 2020 bepaald dat de wetgeving die de inzet van SyRI regelt, strijdig is met artikel 8 EVRM (ECLI:NL:RBDHA:2020:865). De rechtbank oordeelde dat de inzet onvoldoende inzichtelijk en controleerbaar is. De gegevens die verwerkt kunnen worden zijn niet ingekaderd of geclausuleerd en er is onvoldoende inzicht in de werking van het risicomodel. De wetgeving is daarmee onrechtmatig vanwege strijd met hoger recht, en dus onverbindend.
Persoonlijke levenssfeer
Met de bevoegdheid tot proactieve dienstverlening en de bijbehorende gegevensverwerking beperkt de overheid een grondrecht: de bescherming van de persoonlijke levenssfeer. Dit is enkel toegestaan als dit strookt met het internationale en Nederlandse recht, waaronder de AVG en de Grondwet. Daarom wordt proactieve dienstverlening in formele wetgeving verankerd.