Tegenbewijsregeling box 3

Wet van 14 juli 2025, Stb. 2025, 195 en inwerkingtredingsbesluit, Stb. 2025 196

Wet houdende wijziging van de Wet inkomstenbelasting 2001 om een tegenbewijsregeling te introduceren bij het bepalen van het belastbare inkomen uit sparen en beleggen (Wet tegenbewijsregeling box 3)

—De wet brengt de heffing in box 3 in overeenstemming met de jurisprudentie van de Hoge Raad over het forfaitaire box 3-stelsel door een tegenbewijsregeling te introduceren.

Fictief versus werkelijk rendement

Over het vermogen dat in box 3 valt, geldt sinds 2017 een forfaitaire heffing. De Belastingdienst heft in dit stelsel geen belasting op basis van het werkelijke behaalde rendement over het inkomen uit sparen en beleggen, maar op basis van een vast (fictief) rendement, terwijl dit in werkelijkheid meer of minder zijn. Deze rendementspercentages worden jaarlijks bijgewerkt.

Kerstarrest

In het arrest van 24 december 2021 (ECLI:NL:HR:2021:1963) heeft de Hoge Raad beslist dat dit forfaitaire box 3-stelsel een inbreuk vormt op het discriminatieverbod en de bescherming van het eigendomsrecht (artikel 6 EVRM). In diverse arresten uit 2024 heeft de HR geoordeeld dat de verdragsschendingen met de maatregelen uit de Wet rechtsherstel box 3 (Kamerstukken 36203) en de Overbruggingswet box 3 (Kamerstukken 36204) nog niet toereikend zijn.

Lager rendement bewijzen

Op basis van deze arresten moeten belastingplichtigen met een lager werkelijk rendement dan het forfaitaire rendement de gelegenheid krijgen om dit aan te tonen. Als dit aannemelijk gemaakt kan worden, dan wordt op basis van deze wet alleen belasting geheven over het werkelijke rendement. De Hoge Raad heeft regels geformuleerd voor de vaststelling van het werkelijke rendement waarmee de strijdigheid met het discriminatieverbod en het eigendomsrecht wordt weggenomen. Deze regels op hoofdlijnen zijn in de wet verder uitgewerkt.

Uitvoering

De Wet heeft potentieel ingrijpende uitvoeringsgevolgen voor de Belastingdienst. Voor de uitvoering zal de Belastingdienst het formulier Opgaaf Werkelijk Rendement (OWR) beschikbaar stellen. Per amendement is bepaald dat belastingplichtigen verplicht zijn dit te gebruiken zodat zij op een voor de Belastingdienst gestructureerde wijze hun werkelijke rendement kunnen opgeven. Het blijft voor belastingplichtigen mogelijk om alle gronden, gegevens en bescheiden aan te dragen die zij van belang achten.

De wet treedt in werking op 19 juli 2025.