Tijdelijke wet verkiezingen COVID-19

Wet van 04-11-2020, Stb. 2020, 426

Wet houdende tijdelijke regels omtrent verkiezingen in verband met COVID-19 (Tijdelijke wet verkiezingen COVID-19)

—Deze wet heeft tot doel het mogelijk te maken dat de komende verkiezingen als bedoeld in de Kieswet kunnen worden georganiseerd en gehouden met inachtneming van de maatregelen die noodzakelijk zijn om verspreiding van het nieuwe coronavirus, dat de ziekte COVID-19 kan veroorzaken, te voorkomen. De wet introduceert een aantal maatregelen die nodig zijn om de verkiezingen zo te kunnen laten plaatsvinden dat vanuit gezondheidsperspectief het stemmen voor kiezers in alle stemlokalen veilig is, en dat dit ook geldt voor de stembureauleden die daar hun werk doen. De wet bevat op hoofdlijnen de volgende maatregelen:

Burgemeester en wethouders wordt de mogelijkheid geboden om mobiele en bijzondere stembureaus aan te wijzen waarvan de toegang is beperkt tot kiezers die wonen of verblijven op de locaties waar de stembureaus zitting houden. Deze maatregel is met name bedoeld voor zorginstellingen waar restricties gelden voor de personen die daar aanwezig mogen zijn. Omdat de toegang tot deze stemlocaties beperkt is, wordt in de wet geregeld dat een waarnemer wordt benoemd die toeziet op het verloop van de stemming.
Bij het tellen van de stembiljetten moeten de leden van een stembureau een veilige afstand van elkaar houden, in casu 1,5 meter. Gelet op de grootte van de uitgevouwen stembiljetten, bij de Tweede Kamerverkiezingen ca. 1 meter breed, is een grote oppervlakte nodig om te kunnen tellen. Gemeenten verwachten dat een deel van de stemlokalen te klein zal zijn om er te kunnen tellen. Gelet daarop wordt in deze wet de mogelijkheid gecreëerd om de stembiljetten op de avond van de verkiezing op een andere locatie te tellen dan waar de stemmen zijn uitgebracht.
De nieuwe maatregelen in het stemlokaal inzake het houden van een veilige afstand en de naleving van de maatregelen met betrekking tot de hygiëne en het gebruik van persoonlijke beschermingsmiddelen, leiden ertoe dat het stembureau er nieuwe taken bij krijgt. Zo zal een stembureaulid bij de ingang van elk stemlokaal erop moeten toezien dat er niet te veel kiezers tegelijk in het stemlokaal zijn en dat de kiezer bij het betreden van het stemlokaal de handen reinigt en die de kiezer erop wijst dat de aangegeven looproute moet worden gevolgd en de veilige afstand moet worden gehouden. Het stembureau zal gedurende de dag van stemming ook hygiënemaatregelen moeten uitvoeren, zoals het regelmatig reinigen van de potloden en de stemhokjes. Het is daarom nodig om het minimale aantal leden van het stembureau uit te breiden van drie naar vier. Vanwege de extra taken die het stembureau krijgt, alsook om gevolg te geven aan het advies van het RIVM om de contacten tussen de leden van het stembureau en kiezers zo veel mogelijk te beperken is het ook nodig om de werkzaamheden die moeten worden uitgevoerd duidelijk te clusteren per stembureaulid.
De kiezer beantwoordt voor zichzelf de vragen uit de gezondheidscheck. De wet bepaalt dat de kiezer die weet dat hij niet aan de gezondheidscheck voldoet, het stemlokaal niet betreedt.
Voor kiezers die niet in het stemlokaal kunnen stemmen, bijvoorbeeld als gevolg van COVID-19-klachten, wordt het – naast de bestaande mogelijkheid van onderhandse volmachtverlening – mogelijk gemaakt dat een schriftelijke volmacht ook langs elektronische weg wordt aangevraagd en ontvangen. Kiezers kunnen dus een onderhandse volmacht verlenen, langs reguliere weg een schriftelijke volmacht aanvragen of langs elektronische weg een schriftelijke volmacht aanvragen.
Voor kiezers die een volmacht verleend krijgen van een andere kiezer, wordt geregeld dat zij maximaal drie machtigingen kunnen aannemen (in plaats van het huidige maximum van twee).
Om politieke partijen in staat te stellen voldoende ondersteuningsverklaringen te vergaren, wordt de termijn voor het afleggen van deze verklaringen verruimd van twee naar vier weken.
Daarnaast creëert de wet enkele grondslagen om bij lagere regelgeving regels te stellen, bijvoorbeeld ten aanzien van de in acht te nemen veilige afstand, de hygiënische en beschermende maatregelen en het vaststellen van modellen, bijvoorbeeld voor het proces-verbaal ingeval het tellen van de stemmen op een andere locatie dan de stemming plaatsvindt.

Inwerkingtreding

Inwerkingtreding met ingang van 30-01-2021. De wet vervalt met ingang van 1 juli 2021 (kan bij kb gewijzigd worden).

Verlengingen

Besluit van 24-06-2021, Stb. 2021, 314

Besluit houdende verlenging van de geldingsduur van de Tijdelijke wet verkiezingen COVID-19

—Dit besluit regelt dat de tijdelijke wet vervalt op 1 januari 2022.

Besluit van 03-12-2021, Stb. 2021, 598

Besluit houdende verlenging van de geldingsduur van de Tijdelijke wet verkiezingen COVID-19 (Stb. 2020, 426)

—De werkingsduur van de Tijdelijke wet verkiezingen COVID-19 wordt met dit besluit verlengd tot 1 juli 2022.

Inwerkingtreding

Verlengingen

Kamerstukken