Ronselen volmachtstemmen

Wet van 1 oktober 2025, Stb. 2025, 272

Wet houdende wijziging van de Kieswet in verband met de aanscherping van de strafbaarstelling inzake het ronselen van volmachtstemmen (Wet aanscherping strafbaarstelling ronselen)

—De wet stelt ook het eenmalig benaderen van kiezers om bij volmacht te stemmen strafbaar. Nu is het ronselen van stemmen alleen strafbaar indien dit ‘stelselmatig’ gebeurt. Ook is het niet langer nodig dat een ronselaar een stemmer persoonlijk benadert, ook een oproep via bijvoorbeeld sociale media volstaat. De oude delictsomschrijving in de Kieswet was nog toegespitst op het huis-aan-huis verzamelen van volmachten.

Schriftelijke volmachten

Verder wordt het ronselen van schriftelijke volmachten ook onder de strafbaarstelling gebracht. Hoewel deze vorm van ronselen minder vaak voorkomt omdat een schriftelijke volmacht via de gemeente moet worden aangevraagd, is het volgens de wetgever van belang dat er geen onderscheid wordt gemaakt tussen de soort volmachten die worden geronseld. Of er nu sprake is van schriftelijke of onderhandse volmachten, het ronselen van deze volmachten is altijd een inbreuk op het vertrouwen in de democratie en is dus in beide gevallen strafbaar.

Steminstructie

Per amendement is aan de wet toegevoegd dat de volmachtgever de gemachtigde ook instrueert over diens stemkeuze. De gedachte hierachter is dat stemmen een persoonlijk recht is, dat niet overdraagbaar is in de zin van dat iemand anders volledig vrij kan stemmen in een anders plaats. Een volmacht is geen blanco cheque. De bedoeling van de volmachtregeling is dat de gemachtigde handelt uit naam van en volgens de wens van de volmachtgever.

Deze wet treedt in werking op een bij koninklijk besluit te bepalen tijdstip.

Inwerkingtreding

Inwerkingtredingsbesluit van 27-10-2025, Stb. 2025, 320

Besluit tot vaststelling van het tijdstip van inwerkingtreding van de Wet kwaliteitsbevordering uitvoering verkiezingsproces, de Wet Epidemieafdeling Kieswet en de Wet aanscherping strafbaarstelling ronselen.

– Op 1 januari 2026 treden in werking;

de Wet kwaliteitsbevordering uitvoering verkiezingsproces (Stb. 2025, 270)
de Wet Epidemieafdeling Kieswet (Stb. 2025, 271)
de Wet aanscherping strafbaarstelling ronselen (Stb. 2025, 272)

Inwerkingtreding

Kamerstukken