Na de Adviesraad Migratie hebben het Centraal Orgaan opvang asielzoekers (COA) en het College van de Rechten van de Mens hun adviezen gepubliceerd over het wetsvoorstel Wet gemeentelijke taak mogelijk maken asielopvangvoorzieningen.
Volgens het College voor de Rechten van de Mens kan de spreidingswet een belangrijke stap zijn richting duurzame opvang van asielzoekers, maar moeten bestaande gemeentelijke verplichtingen om mensenrechten te beschermen niet onderhandelbaar worden.
Mensenrechtelijke aandachtspunten
In de spreidingswet staat nu dat gemeenten die extra opvangplekken beschikbaar stellen aanspraak kunnen maken op financiële middelen, bovenop de compensatie voor gemaakte kosten. In feite is dit een beloning voor het nakomen van al bestaande mensenrechtelijke verplichtingen die lokale overheden hebben volgens Europese en Internationale regelgeving. Deze beloningsvorm ondermijnt de hardheid van de juridische verplichting die gemeenten hebben en schept het beeld dat er over het nakomen van die verplichtingen onderhandeld kan worden. Daarom adviseert het College om in de wet duidelijk te maken dat gemeenten die extra financiële middelen alleen kunnen gebruiken om kleinschalige opvang te realiseren. Daarnaast:
- adviseert het College om in het voorstel op te nemen dat het duurzaam voorkomen van noodopvang een centrale doelstelling van de spreidingswet is;
- adviseert het College om te verduidelijken en transparant te maken welke normen van toepassing zijn op opvanglocaties met een – volgens het COA - ‘normaal kwaliteits- en voorzieningenniveau’;
- en dringt het College erop aan een minimale periode van beschikbaarheid als voorwaarde voor de geschiktheid van een opvangvoorziening in het wetsvoorstel op te nemen.
COA: serieuze zorgen over uitvoerbaarheid
Volgens het COA is het wetsvoorstel een belangrijke stap in het bestendigen van de opvang van asielzoekers. Om de wet uit te kunnen voeren, is stabiele meerjarenfinanciering noodzakelijk voor personeel en opvangplekken. Daarnaast is het belangrijk dat een groot deel van de locaties lange tijd beschikbaar zijn (25 tot 30 jaar) en inzetbaar zijn voor álle asielzoekers. De mogelijkheid voor gemeenten om zelf opvang te exploiteren, moet goed doordacht en uitgewerkt worden. Daarbij is een landelijk vastgesteld kwaliteitskader voor opvang en begeleiding nodig. Het COA maakt zich bovendien zorgen of met het huidige wetsvoorstel de opvang van alleenreizende jongeren voldoende verzekerd is. Het wetsvoorstel is een kans om kleinschalige opvang mogelijk te maken. Tegelijkertijd betekent het werken met kleinere locaties ook dat er bijvoorbeeld meer personeel nodig is, terwijl de huidige arbeidsmarkt al krap is.
Wetgevingsadvies College Wet gemeentelijke taak mogelijk maken asielopvangvoorzieningen
Bronnen: www.mensenrechten.nl en www.coa.nl