Zo heeft het Verenigd Koninkrijk al jarenlang ervaring opgedaan met beschermingsbevelen die, als ze worden overtreden, kunnen worden bestraft met een gevangenisstraf. Het structureel inzetten van deze ‘hybride’ beschermingsbevelen vormt volgens Britse deskundigen een essentiële aanvulling op bestaande juridische instrumenten. Een dergelijke aanpak zou ook in Nederland de bescherming van slachtoffers kunnen versterken.

Structurele en juridische belemmeringen

Uit het onderzoek blijkt dat er diverse redenen zijn voor het tekort schieten van de Nederlandse aanpak:

• Onvoldoende signalering: (mogelijke) slachtoffers zijn niet in beeld of signalen van mogelijk geweld worden niet of te laat herkend.
• Als signalen wel worden herkend, vinden professionals het vaak lastig om deze gevoelige thematiek te bespreken.
• Risico’s worden niet goed ingeschat, waardoor er soms te snel of te terughoudend wordt gehandeld.
• Ketenpartners werken langs elkaar heen, wisselen te weinig informatie uit en er is geen gezamenlijke regie.
• Juridische lacunes: zo zijn uitspraken van Nederlandse rechters niet erkend in het buitenland en is meer druk nodig op mogelijke daders.
• Bij deze problematiek speelt vaak groepsdruk en de huidige beschermingsmaatregelen bieden alleen tijdelijke bescherming.

Bestaande juridische instrumenten, zoals kinderbeschermingsmaatregelen en straat- of contactverboden sluiten vanwege deze belemmeringen niet goed aan op het doel en worden daarom in beperkte mate ingezet. 

Aanbevelingen

De onderzoekers doen de volgende aanbevelingen:

• Om de problematiek sneller te signaleren en risico’s beter in te schatten: investeer in voorlichting binnen gemeenschappen, versterk kennis en vaardigheden van professionals, en bevorder duurzame samenwerking tussen ketenpartners.
• Introduceer een civielrechtelijk beschermingsbevel dat - naar het Britse voorbeeld - bij overtreding strafrechtelijk kan worden gehandhaafd.
• Zorg voor een robuust kader van ondersteuning, bescherming en handhaving.
• Borg randvoorwaarden zoals passende hulpverlening, structurele training van rechters, juridisch personeel, politie en het Openbaar Ministerie. Realiseer structurele monitoring en adequate handhaving bij overtreding. Een goed afgestemde, integrale aanpak vergroot de effectiviteit van beschermingsmaatregelen.

Zoek verbinding en voorkom stigmatisering. Voorkom dat beschermingsmaatregelen leiden tot uitsluiting, wantrouwen of discriminatie. Werk actief samen met gemeenschappen aan bewustwording, gedeelde verantwoordelijkheid en duurzame verandering.

Over Grenzen - Een rechtsvergelijkend onderzoek naar preventieve beschermingsbevelen bij huwelijksdwang, achterlating en vrouwelijke genitale verminking

Bron: www.wodc.nl