De Raad voor de rechtspraak is in een op 27 oktober 2025 gepubliceerd advies zeer kritisch over het Wetsvoorstel aanscherping taakstrafverbod. Het wetsvoorstel breidt het al bestaande taakstrafverbod uit met mishandeling van onder meer politieagenten en hulpverleners. De Raad schrijft dat rechters nu al aan geven dat het verbod in de praktijk niet werkt omdat het hen belemmert in het opleggen van een straf die recht doet aan het gepleegde feit en waarbij rekening wordt gehouden met alle unieke omstandigheden in een zaak.
Waar een gevangenisstraf mensen verder buiten de maatschappij kan plaatsen, kan een taakstraf iemand juist middenin de samenleving plaatsen. Dit heeft een grotere preventieve werking. Ook betekent een gevangenisstraf sneller ook het verlies van een baan, huis of relatie. Mensen gaan minder snel opnieuw in de fout na een taakstraf dan na een – in Nederland relatief vaak opgelegde – korte gevangenisstraf. Daarnaast staat (de uitbreiding van) het taakstrafverbod op gespannen voet met het uitgangspunt dat in een rechtsstaat de onafhankelijke rechter de straf en strafmaat bepaalt binnen de kaders van de wet. Daarnaast is het een misvatting dat geweld tegen hulpverleners op dit moment niet zwaar wordt bestraft.
Passende en effectieve straf
Ook waarschuwt de Raad dat juridisch gezien al snel over mishandeling kan worden gesproken terwijl het in de praktijk kan gaan om een relatief licht vergrijp. Bijvoorbeeld als iemand in de chaos van een uit de hand gelopen demonstratie een agent duwt, in paniek trekt aan de arm van een ambulancemedewerker of in absolute verwarring een klap uitdeelt. Het is dan aan de rechter om in zo’n situatie te beoordelen of een gevangenisstraf, taakstraf, boete of een combinatie hiervan het meest rechtvaardig is. Rechters hebben deze vrijheid nodig om hun werk goed te kunnen doen. Ondanks de kritiek op een taakstrafverbod in het algemeen ziet de Raad ook enkele lichtpuntjes in het wetsvoorstel. Zo is in het voorstel de mogelijkheid opgenomen een taakstraf te combineren met een voorwaardelijke gevangenisstraf, wat nu nog niet mogelijk is. Deze aanpassing stelt de rechter beter in staat om een passende en effectieve straf op te leggen. Dat is ook het geval bij een andere aanpassing die het wetsvoorstel beoogt. Het taakstrafverbod geldt op dit moment niet alleen bij ernstige misdrijven, maar ook als iemand de afgelopen vijf jaar al eens taakstraf heeft gekregen. Bij die tweede categorie wordt het door dit wetsvoorstel mogelijk in bijzondere gevallen van het taakstrafverbod af te wijken. De Raad is daar heel positief over.
Advies Wetsvoorstel aanscherping taakstrafverbod
Bron: www.rechtspraak.nl