De Raad en het Europees Parlement hebben op 21 mei 2025 een voorlopig akkoord bereikt over een verordening inzake dwanglicenties in tijden van crisis. De nieuwe regels maken het mogelijk om bij crises een intellectuele-eigendomsrecht (octrooi) te gebruiken zonder toestemming van de octrooihouder, zodat kritieke producten beschikbaar blijven op de interne markt. In het akkoord wordt benadrukt dat dit een laatste redmiddel moet zijn.
In crisissituaties (zoals een pandemie of een natuurramp) kunnen dwanglicenties helpen om toch de nodige producten en technologieën in handen te krijgen, ook al is de octrooihouder niet in staat de nodige hoeveelheden te produceren en is een vrijwillige overeenkomst niet mogelijk. Momenteel worden dwanglicenties alleen op nationaal niveau gereguleerd. Dit kan leiden tot een versnipperde aanpak bij internationale crises of noodsituaties. Daarom heeft de Commissie een verordening voorgesteld met een EU-breed kader voor dwanglicenties. Dit kader is pas van toepassing als er op basis van de toepasselijke crisiswetgeving op EU-niveau een nood- of crisissituatie is uitgeroepen. In de voorgestelde verordening staat opgesomd via welke EU-crisisinstrumenten het mogelijk zal zijn om licenties af te dwingen. Vrijwillige overeenkomsten tussen octrooihouders en potentiële gebruikers van de licentie in geval van een crisis genieten de voorkeur. Om te voorkomen dat de onderhandelingen zich eindeloos voortslepen, moeten vrijwillige overeenkomsten echter wel binnen een redelijke termijn worden gesloten. Als dit niet lukt, kan een dwanglicentie worden verleend. In de nasleep van de coronacrisis heeft de EU op Europees niveau verschillende crisisinstrumenten voorgesteld. Met deze instrumenten kan de EU waarborgen dat de producten die nodig zijn om een crisis op de interne markt aan te pakken, leverbaar zijn en vrij kunnen worden verhandeld.
Commissievoorstel betreffende de verlening van dwanglicenties voor crisisbeheersing
Bron: www.consilium.europa.eu