Werkgevers moeten meer dan nu zorgen voor een veilige werkomgeving voor arbeidsmigranten, bijvoorbeeld door ze veel vaker in vaste dienst te nemen. Zij kunnen dat niet overlaten aan uitzendbureaus of andere tussenpersonen. Vaste dienstverbanden dragen bij aan een veilige werkomgeving van arbeidsmigranten. Dat schrijven onderzoekers van de Onderzoeksraad voor Veiligheid (OVV) in een op 3 september 2025 gepubliceerd rapport.
In Nederland werken ruim 200.000 arbeidsmigranten in een kwetsbare positie. Zij zijn vooral werkzaam in sectoren waar fysieke arbeid onder gevaarlijke omstandigheden moet worden geleverd, zoals de land- en tuinbouw, de bouw, de logistiek en de vleesverwerkende industrie. Ruim 88 procent van hen heeft een vorm van flexibele arbeidsrelatie, terwijl het vaak om structureel werk gaat. De Onderzoeksraad becijferde dat zij meer risico op een arbeidsongeval lopen dan hun Nederlandse collega’s die hetzelfde werk doen. De Onderzoeksraad ziet dat de werkgerelateerde veiligheid van arbeidsmigranten onder druk staat door een optelsom van factoren die het risico op een ongeval vergroten. Het gaat daarbij om factoren als taalbarrières, culturele verschillen, fysieke en mentale vermoeidheid door lange reis- en werktijden en matige kwaliteit van huisvesting. Na een ongeval weten arbeidsmigranten de weg naar passende zorg, financiële hulp of juridische bijstand niet altijd te vinden. Deze factoren spelen zich af binnen een context van afhankelijkheid van de werkgever en tijdelijkheid van de arbeidsrelatie.
Flexibele arbeidsrelaties zorgen voor onveiligheid
Werkgevers die arbeidsmigranten aantrekken via tijdelijke constructies hebben minder prikkels om te investeren in een veilige werkomgeving. Arbeidsmigranten zelf kunnen of durven in deze situatie vaak niet op te komen voor hun recht op een veilige werkplek, omdat ze in grote mate afhankelijk zijn van de (uitzend)werkgever voor werk, inkomen en huisvesting. Bij ziekte of bij schommelingen in de vraag naar arbeid zijn deze arbeidskrachten eenvoudig vervangbaar. Dat leidt tot een vorm van ‘wegwerpwerk’, waarbij er niet altijd voldoende tijd, middelen of aandacht is voor veilig werken. De kwetsbare positie van arbeidsmigranten hangt samen met deze flexibele, onzekere arbeidsrelatie. De Onderzoeksraad zegt een duidelijk verband te zien tussen flexibele arbeidsrelaties en de onveiligheid van arbeidsmigranten. Daarom pleit de OVV ervoor dat werkgevers in sectoren met veel ongezond en gevaarlijk werk het aandeel duurzame arbeidsrelaties voor structureel werk substantieel vergroten, bijvoorbeeld door bindende afspraken te maken met werknemersorganisaties in cao’s of sectorale akkoorden.
Veiligheid arbeidsmigranten - Onderzoek naar de werkgerelateerde veiligheid van arbeidsmigranten in Nederland
Bron: www.onderzoeksraad.nl