Onderzoeker Fieke Jansen van het Data Justice Lab van Cardiff University heeft met advocaat Jelle Klaas op 11 november 2022 een kritisch rapport over het Top400 misdaadpreventieprogramma van de gemeente Amsterdam gepubliceerd. Zij analyseerden hiervoor informatie van de gemeente. De documenten over Top400 kwamen vrij na een WOB-verzoek.
De Top400 is een lijst van high potential die niet zijn veroordeeld voor high-impact delicten. De kinderen en jongeren worden gevolgd door de gemeente Amsterdam, de politie, GGD en de jeugdbescherming. De jongeren krijgen een regisseur toegewezen die hun voortgang bespreekt binnen een kernteam van ketenpartners. Het doel van de Top400 aanpak is volgens de gemeente om te voorkomen dat deze jongeren in aanraking komen met de politie rond high-impact delicten.
Algoritme ProKid Plus
Voor de plaatsing op de Top400-lijst zijn criteria ontwikkeld waaraan de kinderen en jongeren moeten voldoen. Ook is het zogenaamde ‘ProKid+’-algoritme gebruikt om de lijst aan te vullen en 125 kinderen en jongeren op de lijst te plaatsen. In de Top400 aanpak worden ook jongere broertjes en zusjes ‘meegenomen’, ook als zij niet aan de criteria voldoen. Het is dus nadrukkelijk géén criterium voor selectie voor de Top400 dat kinderen en jongeren een strafbaar feit hebben gepleegd. Selectiecriteria zijn onder andere: het driemaal van basisschool gewisseld zijn; en het onder toezicht zijn gesteld of geweest en het verdacht zijn geweest van een misdrijf of het een keer als verdachte zijn aangehouden. Bij de ProKid+ groep zijn voor plaatsing op de Top400-lijst ook selectiecriteria toegepast als ‘slachtoffer of getuige van een misdrijf’ en ‘politiecontacten van medebewoners van de jongere op het laatste bekende woonadres.’
Overlastgevend gedrag wordt gecriminaliseerd
De consequenties voor de jongeren en hun familie voor een notering in de Top400 staat volgens het rapport lang niet altijd in verhouding tot wat ze werkelijk hebben gedaan: ook kinderen die nergens voor veroordeeld zijn, kunnen in de aanpak belanden. Het risico is dat overlastgevend gedrag op die manier gecriminaliseerd wordt en zelfs dat de jongeren daardoor verder afglijden. Om twee jaar lang een regisseur van de gemeente in je leven te hebben, is heel invasief. Plaatsing op een lijst moet goed onderbouwd zijn.
Top400 a top-down crime prevention strategy in Amsterdam
Bron: www.pilpnjcm.nl