De politie zet bij risicovolle aanhoudingen steeds vaker Ondersteuningsgroepen (OG’s) in. OG’s bestaan uit politiemedewerkers die daarvoor extra training hebben gehad. Deze OG’s zijn niet goed ingebed in de politieorganisatie en hebben geen duidelijke taak en positie. Dit in tegenstelling tot de Aanhoudings- en Ondersteuningsteams (AOT’s). Die bestaan uit apart geselecteerd en opgeleid personeel met specialistische bewapening en uitrusting. AOT’s mogen alleen worden ingezet na een formele goedkeuring en als er sprake is van een (mogelijk) levensbedreigende situatie. Dat schrijven onderzoekers in een op 15 mei 2025 gepubliceerd rapport.
In de praktijk zijn de OG’s en AOT’s steeds meer op elkaar gaan lijken. In tegenstelling tot de AOT zijn OG’s echter niet geformaliseerd, behalve via een intern politiedocument. Het is daarom niet duidelijk waar zij passen tussen enerzijds de basispolitiezorg (reguliere aanhoudingen) en anderzijds de AOT’s (levensbedreigende aanhoudingen). Uit het onderzoek blijkt dat de OG’s wat betreft werkwijzen en hoe zij zich gedragen en uitrusten steeds meer op AOT’s lijken. Maar voor de inzet van een OG is vooraf geen formele toestemming nodig van een hoofofficier van justitie. En in de afgelopen 20 jaar is de inzet van OG’s verdubbeld, terwijl het totaal aantal door de politie aangehouden verdachten juist meer dan gehalveerd is. De belangrijkste aanbeveling van het onderzoek is om voor de positie van OG’s een visie te ontwikkelen. Vervolgens moet deze visie worden uitgewerkt in transparante en raadpleegbare wet- en regelgeving. Deze visie zou verder leidend moeten zijn bij beslissingen over uitrusting, bewapening, selectie en training van OG-personeel. Daarnaast geeft het onderzoek ook enkele aanbevelingen voor de korte termijn:
- Voorzie iedere politie-eenheid van een loket dat alle aanvragen voor geplande aanhoudingen met een verhoogd risico weegt en op basis daarvan de inzet van een OG of AOT aanbeveelt.
- Zorg dat overal op dezelfde manier wordt bijgehouden wanneer OG’s worden ingezet.
- Zorg dat de toestemmingen tot de inzet van AOT’s centraal worden geregistreerd. Dat is voorgeschreven, maar daar wordt nu niet aan voldaan.
Aanhoudend dienstbaar - Onderzoek naar sturing en inzet van Ondersteuningsgroepen en Aanhoudings- en Ondersteuningsteams voor de politietaak
Bron: www.wodc.nl