Tijdens de behandeling in de Tweede Kamer van het originele wetsvoorstel zijn onder andere drie amendementen ingediend. Twee amendementen hadden betrekking op het maken van audiovisuele opnamen van een bezoek van de rechtsbijstandverlener aan een gedetineerde in de extra beveiligde inrichting (EBI) en afdeling intensief toezicht (AIT) en het houden van auditief toezicht op gesprekken tussen een rechtsbijstandsverlener en die gedetineerde. Het derde amendement had betrekking op bezoek- en telefoonrechten van gedetineerden in de EBI en AIT. De Tweede Kamer heeft op 12 maart 2024 met deze amendementen ingestemd. Door het aannemen van de amendementen zijn ze onderdeel geworden van het wetsvoorstel Aanvullende maatregelen tegen georganiseerde criminaliteit tijdens detentie. De aangenomen amendementen leidden op een aantal punten tot ingrijpende wijzigingen. Daarom werd spoedadvies gevraagd aan de Afdeling advisering van de Raad van State. Die concludeerde dat de amendementen over auditief toezicht beide onverenigbaar zijn met de Grondwet, het EVRM en het Unierecht. Over het amendement met betrekking tot bezoek- en telefoonrechten concludeerde de Raad van State dat het in strijd is met het recht op privé en familieleven. Om die reden is vervolgens het gewijzigde wetsvoorstel ingediend. In het debat in de Eerste Kamer waren de woordvoerders het inhoudelijk eens dat er aanvullende maatregelen nodig zijn tegen georganiseerde criminaliteit in de gevangenis. Wel pleitten de meeste fracties vóór maatwerk en tégen al te generieke maatregelen. De Staatssecretaris van Rechtsbescherming zegde toe dat de beslissing over de te nemen maatregelen altijd individueel gemotiveerd zal worden genomen.

Wijziging raakt praktijkuitoefening advocaten

De Nederlandse orde van advocaten (NOvA) schrijft in een reactie op 8 juli 2025, dat NOvA er altijd voor heeft gepleit de maatregelen enkel na een individuele beoordeling mogelijk te maken, aangezien deze ingrijpen op het vrij en vertrouwelijk verkeer tussen advocaat en cliënt. Met het aannemen van dit wetsvoorstel gaan deze maatregelen toch generiek gelden. Wel is positief dat, na een motie vanuit de Eerste Kamer, de Minister van JenV kritisch gaat kijken naar de geldende plaatsingscriteria voor de EBI en AIT. Gewaarborgd moet zijn dat plaatsing in verzwaarde detentie alleen gebeurt in gevallen waarin dat strikt noodzakelijk is. Naast deze generieke maatregelen kan op basis van een individueel bevel ook locatiegebonden bellen gaan gelden voor advocaten. De aangenomen wet heeft veel consequenties voor de uitoefening van de praktijk van advocaten die cliënten bijstaan in de EBI en op de AIT. De NOvA blijft zich ook de komende tijd inspannen om het recht op vrij en vertrouwelijk verkeer met een advocaat te garanderen, en eventuele noodzakelijke inbreuken daarop zo beperkt mogelijk te laten zijn.

Bronnen: www.eerstekamer.nl en www.advocatenorde.nl