De Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State heeft op 3 december 2025 geoordeeld dat burgemeesters beperkingen mogen stellen aan demonstraties bij abortusklinieken om wanordelijkheden te voorkomen. Zo mogen zij demonstraties direct voor de ingang van de abortuskliniek verbieden, zo lang de locatie waar wel mag worden gedemonstreerd binnen zicht- en gehoorafstand van de kliniek is. Bezoekers van de kliniek kunnen dan zelf bepalen of ze een directe confrontatie met de demonstranten aangaan of niet.
In vier zaken hadden de burgemeesters om wanordelijkheden te voorkomen bepaald dat de demonstraties niet direct voor de ingang van de abortuskliniek mochten plaatsvinden. Naar het oordeel van de Afdeling is er bij een demonstratie bij een abortuskliniek sneller sprake van wanordelijkheden dan bij een andere demonstratie. Dat heeft te maken met de locatie en de kwetsbaarheid van de bezoekers van abortusklinieken. Rond een abortuskliniek hoort een bepaalde mate van orde en rust te heersen, net als bij een ziekenhuis. Het is een plek waar mensen komen die hun eigen grondwettelijke rechten uitoefenen en recht hebben op en behoefte hebben aan zorg. Deze mensen bevinden zich in een kwetsbare positie waardoor de aanwezigheid van demonstranten hen eerder, sterker en persoonlijker zal raken en daardoor voor hen veel indringender zal zijn dan in de meeste andere gevallen. Burgemeesters mogen om wanordelijkheden te voorkomen een andere locatie voor de demonstratie aanwijzen dan direct voor de ingang van een abortuskliniek. Maar zij moeten wel voor ogen houden dat die alternatieve locatie binnen zicht- en gehoorafstand moet zijn van bezoekers van de kliniek. Want iedereen heeft het recht om te demonstreren, ook bij een abortuskliniek. Door een specifieke locatie aan te wijzen voor demonstranten kunnen bezoekers van een abortuskliniek zelf bepalen of zij een directe confrontatie met de demonstranten willen aangaan of niet.
ECLI:NL:RVS:2025:5683 (Groningen)
ECLI:NL:RVS:2025:5681 (Haarlem)
ECLI:NL:RVS:2025:5682 (Haarlem)
ECLI:NL:RVS:2025:5684 (Amsterdam)
Bron: www.raadvanstate.nl