Verdachten met een licht verstandelijke beperking (LVB) of een andere psychische beperking zijn extra kwetsbaar tijdens politieverhoren. Zij begrijpen het strafproces minder goed, kennen hun rechten vaak niet en beseffen onvoldoende hoe belangrijk een advocaat is. De politie informeert verdachten zelden over de gevolgen van het doen van afstand van een advocaat zo blijkt uit een op 14 oktober 2025 gepubliceerd onderzoek van de Open Universiteit, het Nederlands Studiecentrum Criminaliteit en Rechtshandhaving (NSCR) en de Politieacademie.
Voor het onderzoek zijn 90 politieverhoren geanalyseerd en negen advocaten geïnterviewd. Kwetsbare verdachten gaan vaak sneller een verhoor in zonder advocaat, zo blijkt uit het onderzoek, terwijl zij die juist hard nodig hebben. Hun kwetsbaarheid wordt vaak niet herkend, waardoor zij verkeerde verklaringen kunnen afleggen zonder dat dat wordt opgemerkt, misschien geen hulp krijgen terwijl die wel nodig is, de afdoening niet op maat is, en zij misschien zelfs onterecht veroordeeld worden. Politieagenten die een specialistische verhooropleiding hebben gevolgd, herkennen kwetsbare verdachten beter en houden daar rekening mee in hun verhoren. Maar lang niet elke verhoorder heeft een dergelijke opleiding gevolgd.
Wetsontwerp versterking positie kwetsbare verdachten
Momenteel is een wetsontwerp Wet versterking rechtsbijstand in het strafproces in de maak dat onder meer de rechtsbijstand voor kwetsbare verdachten beter moet regelen. Volgens de onderzoekers schiet dit wetsontwerp echter tekort. Het biedt te weinig bescherming tegen de risico’s van het doen van afstand van een advocaat. Kwetsbare verdachten zouden geen afstand moeten kunnen doen van een advocaat. De onderzoekers pleiten voor herziening van het wetsvoorstel, permanente aanwezigheid van advocaten op politiebureaus en voldoende middelen om dit mogelijk te maken.
De kwetsbare verdachte en het doen van afstand van een advocaat
Bron: www.ou.nl