Uit recente rapporten van de Nationaal Rapporteur Mensenhandel en Seksueel Geweld tegen Kinderen blijkt dat een duidelijk zicht op mensenhandelslachtoffers naar de achtergrond lijkt te verdwijnen, terwijl mensenhandeldaders steeds vaker onbestraft blijven. Een oorzaak hiervan is dat een éénduidig begrip van het delict ‘mensenhandel’, ondanks aanvaarde definities ervan in Europese en internationale rechtsinstrumenten, ontbreekt. De Nederlandse strafbaarstelling van mensenhandel lijkt in een existentiële crisis te verkeren, waarbij de vraag naar wat mensenhandel ís en of bepaalde gedragingen onder die noemer geschaard kunnen worden, centraal staat.

In deze scriptie van Elmin Omicevic is gepoogd om vanuit een conceptueel, Europees en internationaal kader tot een éénduidiger interpretatie van de Nederlandse strafbaarstelling van mensenhandel te komen. Hierbij stond de vraag centraal of dat reeds met het voldoen aan Europese en internationale mensenhandelverplichtingen, in het bijzonder de verplichting tot (effectieve) strafbaarstelling, kon worden bereikt en zo nee, welke aanbevelingen gedaan konden worden om die éénduidige strafbaarstelling te bewerkstelligen, zonder die (minimum)verplichtingen te schenden.

Uit het evaluatieve deel van de scriptie blijkt dat Nederland de Europese en internationale bepalingen uit mensenrechten- en anti-mensenhandelinstrumenten vrij correct heeft geïmplementeerd en geïncorporeerd. Dat leidt echter niet tot een strafbaarstelling zonder problemen, nu die rechtsinstrumenten slechts tot een bepaald minimum verplichten en zelf vage en ruime definities van mensenhandel hanteren. Daardoor is die onduidelijkheid bij het knippen en plakken van de definities bovenop bestaande Nederlandse regelgeving, naar de Nederlandse rechtsorde overgeheveld. In de scriptie is daarom een aantal aanbevelingen gedaan met betrekking tot de interpretatie van de strafbaarstelling. Daarbij wordt geconcludeerd dat een kritische houding ten aanzien van het steeds verder verruimen van de idiosyncratische strafbaarstelling voorop moet staan, om te voorkomen dat het delict tot containerbegrip verwordt en een proces van devaluatie meemaakt.

Afbeelding: Pixabay