Deze scriptie beoogt een antwoord te geven op de vraag hoe de rechtspositie van de longstay-geplaatste dient te worden beoordeeld, in het bijzonder in het licht van het resocialisatiebeginsel en artikel 3 en 5 EVRM. Verschillende knelpunten in de tenuitvoerlegging van de longstay worden besproken. Zo wordt onder meer ingegaan op het huidige longstay-beleid, de betrokken instanties en de rechtvaardiging van het wegvallen van de behandeling op een longstay-afdeling. Op Europees strafrechtelijk niveau is onderzocht of plaatsing op de longstay inhumaan is en of er sprake is van een rechtmatige detentie na een veroordeling.

Uit onderzoek blijkt dat de rechtspositie van de longstay-patiënt niet in strijd is met het Europese recht. Dat neemt echter niet weg dat de huidige rechtspositie van de longstay-patiënt voor verbetering vatbaar is. Geconcludeerd wordt dat het niet wenselijk is dat de tenuitvoerlegging van de longstay middels beleidvoering wordt gehanteerd. De huidige beroeps- en toetsingsprocedures bij de verschillende instanties omtrent de plaatsing en de voortzetting van de longstay bieden onvoldoende waarborg tegen de ingrijpende gevolgen. De gehanteerde criteria bij deze procedures worden uitgehold, omdat daadwerkelijke behandelgegevens ontbreken. Tevens wordt het resocialisatiebeginsel te eenvoudig aan de kant geschoven, doordat de wetenschappelijke validatie naar de term 'onbehandelbaarheid' onvoldoende is.

Vanwege de bovenstaande conclusies komt Zandbergen tot meerdere aanbevelingen. Het is onder andere gewenst om de tenuitvoerlegging van de longstay wettelijk vast te leggen en de rechterlijke macht meer bevoegdheden te verschaffen omtrent de plaatsing en de voortzetting. Hierdoor wordt meer invulling gegeven aan de toetsingsprocedures. Daarnaast is het noodzakelijk dat er meer wetenschappelijk onderzoek wordt gedaan naar het begrip onbehandelbaarheid bij tbs-patiënten.

Bron afbeelding: Tiempo y esperanza, rafa2010