De kwestie rondom de aansprakelijkheid van online tussenpersonen, in het bijzonder van hosting providers, is door de verandering van het internet de afgelopen jaren wereldwijd op de politieke agenda komen te staan en heeft aanleiding gegeven tot één van de meest complexe en controversiële discussies in de moderne auteursrechtwetgeving. Problematisch in dat kader is onder andere dat een gestructureerde materieelrechtelijke pan-Europese regeling voor de indirecte aansprakelijkheid ontbreekt, waardoor Europese lidstaten op hun eigen nationaalrechtelijke oplossingen moeten vertrouwen. Een zeer interessant land in dit opzicht, dat centraal staat in deze scriptie van Julia Baranska, is Polen.

Ten eerste is art. 14 van de E-Commerce Richtlijn gebrekkig in de Poolse wetgeving geïmplementeerd. Hierdoor is er sprake van een ruimere uitsluiting van de aansprakelijkheid voor hosting providers dan in de richtlijn is bedoeld en wordt er geen onderscheid gemaakt tussen het civielrechtelijk en strafrechtelijk aansprakelijkheidsregime. Daarnaast is er in Polen noch een wettelijk geregelde notice-and-takedown procedure, noch een notice-and-takedown gedragscode zoals in Nederland. Ten tweede zitten er ook haken en ogen aan de implementatie van art. 15 van de E-Commerce Richtlijn. Naast het feit dat de Poolse wetgever na heeft gelaten om het tweede lid van dit artikel te implementeren, lijkt hij in tegenstelling tot de Europese wetgever elke vorm van monitoring te verbieden. Tot slot is een van de belangrijkste kwesties in het Poolse auteursrecht dat Polen, als enige Europese lidstaat, er niet in is geslaagd om de bepalingen met betrekking tot de rechterlijke bevelen ingevolge art. 8 lid 3 van de Auteursrechtrichtlijn en art. 11, derde zin, van de IE-Handhavingsrichtlijn te implementeren. In het verlengde hiervan heeft Polen nagelaten om art. 14 lid 3 van de E-Commerce richtlijn te implementeren. Hierdoor is de mogelijkheid om een rechterlijk bevel te verkrijgen tegen een tussenpersoon wier diensten door een derde worden gebruikt om inbreuk te maken op een intellectueel eigendomsrecht drastisch beperkt. Middels een EU Pilot procedure heeft de Europese Commissie gepoogd hier verandering in te brengen. Echter, tevergeefs. De minister van Cultuur en Nationaal Erfgoed stelde zich in die procedure op het standpunt dat de implementatie niet nodig is, omdat op grond van de huidige geldende bepalingen, art. 79 prawo autorskie, art. 422 en art. 439 Kodeks Cywilny, een dergelijk bevel kan worden verkregen. Hoewel de meningen in de literatuur hierover zijn verdeeld, wordt in deze scriptie de conclusie getrokken dat die bepalingen geen alternatief zijn voor art. 8 lid 3 Auteursrechtrichtlijn en art. 11, derde zin, IE-Handhavingsrichtlijn. Al met al voldoet Polen niet aan de huidige verplichtingen voor hosting providers.

In deze scriptie wordt ook ingegaan op de indirecte aansprakelijkheid van hosting providers voor auteursrechtinbreuken. Opgemerkt dient te worden dat het Poolse recht de term ‘indirecte aansprakelijkheid’ niet kent. Nu de Poolse Auteurswet zelf geen bepalingen hieromtrent bevat, moet volgens de Poolse literatuur en jurisprudentie worden aangesloten bij de onrechtmatige daad acties ingevolge de artikelen 422, 439 of 415 Kodeks Cywilny – die oorspronkelijk geen betrekking hebben op intellectuele eigendomsrechten. Uit de scriptie blijkt echter dat deze bepalingen niet altijd een oplossing kunnen bieden gezien voor een beroep op art. 422 Kodeks Cywilny opzet in het spel moet zijn, art. 439 Kodeks Cywilny min of meer een dode letter blijkt te zijn en art. 415 Kodeks Cywilny objectieve schuld vereist.

Naast de huidige verplichtingen, worden in deze scriptie ook de toekomstige verplichtingen voor hosting providers in Polen besproken waarbij het politieke klimaat een grote rol speelt. Er wordt niet verwacht dat Polen alsnog de eerder genoemde Europese richtlijnbepalingen vrijwillig zal implementeren. Daarnaast is het ook niet zeker wat er onder het Poolse recht met de safe harbour-bepaling voor UGC-platforms, die als hosting provider fungeren, gaat gebeuren. De politieke afkeer tegen de DSM-richtlijn is namelijk zo groot dat er zelfs een klacht bij het Hof van Justitie hierover is ingediend. De scriptie wordt afgesloten met de vermelding van een zeer interessante ontwikkeling in het Poolse recht, te weten: de invoering van de indirecte aansprakelijkheid van tussenpersonen bij merkinbreuken in de Wet op de industriële eigendomsrechten in maart 2019. Wellicht dat dit een voorbode is voor het auteursrecht