Tijdens de coronapandemie sloten overheden onder grote tijdsdruk vaccindeals met farmaceuten, waarbij juridische zorgvuldigheid soms moest wijken voor spoed. Dit artikel behandelt de contractuele constructies achter deze deals. Aan de orde komen exoneraties, asymmetrische vrijwaringen en geheimhoudingsclausules. Deze worden geplaatst in het spanningsveld tussen privaatrechtelijke contractsvrijheid en publiekrechtelijke verantwoording. Kan dit in toekomstige crisissituaties beter worden ingericht?

[verder lezen in InView]

In deze bijdrage wordt een aantal kenmerken in kaart gebracht van de personen-, familie- en jeugdrechtzaken uit 2022 van de Hoge Raad. Hierbij is gekeken naar het onderwerp van geschil, het type rechtsvraag (rechtsvormend of niet), de leesbaarheid en toegankelijkheid, de rol van internationale normen en de verhouding tussen de conclusie en de uitspraak. Op basis van een analyse van deze kenmerken wordt een algemeen inzicht gegeven in de rechtspraak op dit terrein en wordt op mogelijke aandachtspunten gewezen die hieruit voortvloeien. Die gaan over kansengelijkheid en rechtsbescherming voor personen in kwetsbare posities, met name in het jeugdrecht en de meerderjarigenbescherming. Daarnaast valt het bijzonder hoge aantal aan scheiding gerelateerde conflicten op, de problematiek van doorvechtende ex-partners speelt dus ook bij de Hoge Raad. Nu het beeld uit 2022 redelijk in lijn zal zijn met de huidige stand van zaken op dit terrein wordt een aantal actuele aanbevelingen gedaan evenals een oproep tot debat met de wetgever en rechterlijke macht.

[verder lezen in InView]

Tegenwoordig wordt ‘genoegdoening’ in beleidsstukken, Kamerdebatten en rechterlijke uitspraken vaak als strafdoel aangemerkt. Maar wat betekent het precies om met een straf genoegdoening na te streven? Moeten daar ook grenzen aan worden verbonden? In deze bijdrage wordt op basis van wets- en beleidsgeschiedenis en rechtswetenschappelijke literatuur een eerste aanzet gedaan om deze vragen te beantwoorden.

[verder lezen in InView]

Aan de wetgever zijn de inrichting, samenstelling en bevoegdheid van de rechterlijke macht opgedragen. De keuzes die de wetgever in dat kader maakt zijn niet altijd even doorzichtig of gelukkig. In zo’n complex systeem is een fout snel gemaakt. Een recht op een toegankelijke procedure staat er volgens het EHRM aan in de weg dat een procesrechtelijk systeem respectievelijk een procedure nodeloos gecompliceerd wordt ingericht. Waarom is het eigenlijk een verantwoordelijkheid van procespartijen om de procedure bij de juiste rechter aanhangig te maken?

[verder lezen in InView]

Aan de toepassing van kinderbeschermingsmaatregelen ligt steeds vaker complexe scheidingsproblematiek ten grondslag. Wat zijn de verklaringen voor deze ontwikkeling? De oorzaak ligt niet in een stagnerend jeugdhulpverleningssysteem, zoals de RSJ dat in haar recente advies duidt, maar eerder in veranderingen in het denken over scheidingsconflicten en kinderbescherming. Het is positief dat er meer oog is voor de positie van de kinderen en de gevolgen van een bittere strijd tussen de ouders voor de kinderen. De dringende wens om dit probleem op te lossen heeft bijgedragen aan de druk op de jeugdbescherming. De toename van maatregelen van kinderbescherming waarvan niet duidelijk is wat de effecten daarvan zijn is echter verontrustend. Daarom zou de jeugdbeschermingsketen zich kritischer moeten opstellen en de voorkeur moeten worden gegeven aan toepassing van het civiele gezags- en omgangsrecht bij complexe scheidingen boven maatregelen van kinderbescherming.

[verder lezen in NAVIGATOR]

Uit onderzoek blijkt dat de keuze voor mensen voor een bepaalde relatievorm niet wordt ingegeven door juridische regelingen van die relatievormen. Mensen zijn kuddedieren en als ongehuwd samenleven normaal is, gaan ze ongehuwd samenleven; als dat niet normaal is, doen ze dat niet. Dat heeft doorgaans niet veel met bewuste keuzes en autonomie te maken, en al helemaal niet met keuzes die worden ingegeven door juridische verschillen. De meeste mensen hebben namelijk geen idee van de juridische verschillen tussen de relatievormen. In dit artikel een uitnodiging aan minister Weerwind om de wetgevingshandschoen op te pakken.

[verder lezen in NAVIGATOR]

Nationale juridische en politieke ontwikkelingen die vanouds behoren tot het domein van de lidstaten worden steeds vaker door de instellingen van de Europese Unie (EU) beoordeeld in het licht van de waarden van de Unie, zoals de rechtsstaat en de democratie. De EU-instellingen zijn bij beweerde bedreigingen van deze waarden ook bereid actie te ondernemen. Dit artikel laat zien hoe de EU zich zo heeft ontwikkeld tot toezichthouder op de constituties van de lidstaten. Het constitutionele toezicht door de EU, dat zich soms lastig verhoudt tot de verdragsrechtelijke bevoegdhedenverdeling tussen de Unie en de lidstaten, stelt ook grenzen aan de constitutionele inrichting van Nederland.

[verder lezen in NAVIGATOR]

In Nederland is het laatste woord over het toetsingsverbod nog niet gezegd. In de Surinaamse Grondwet van 1975 is daarentegen direct de bevoegdheid opgenomen dat de rechter in een concreet geval de toepassing van de wet voor dat geval buiten toepassing kan laten, indien hij oordeelt dat de wet strijdig is met een in de Grondwet geregeld grondrecht. De instelling van een Constitutioneel Hof had wat meer voeten in de aarde. Maar in 2019 werd de Wet constitutioneel hof aangenomen en in 2020 werd het Constitutioneel Hof Suriname operationeel. Een Hof dat een vliegende start maakte met een aantal beslissingen over gevoelige onderwerpen. De situatie in Nederland is in vele opzichten niet vergelijkbaar met Suriname maar voor de Nederlandse toetsingsdiscussie is het niettemin interessant kennis te nemen van de Surinaamse praktijk.

[verder lezen in NAVIGATOR]