Artikelen van Paul F. van der Heijden
Tijdschrift
NJB 31 (2023)
Antwoorden op prejudiciële vragen in de EncroChat- en SkyECC-zaken
In talloze zaken vormen door de Franse opsporingsautoriteiten buitgemaakte berichten van Encrochat en SkyECC cryptotelefoons het sleutelbewijs voor een veroordeling. In veel zaken waarin deze gegevens als bewijs zijn gebezigd heeft de verdediging uitgebreid verweer gevoerd inzake de rechtmatigheid van deze bewijsgaring. Gegeven de onduidelijkheid over de reikwijdte van het interstatelijke vertrouwensbeginsel in dezen besloten zowel Rechtbank Overijssel als Rechtbank Noord-Nederland prejudiciële vragen te stellen aan de Hoge Raad. In een arrest van juni 2023 zijn deze beantwoord. Nu dit type ‘datagedreven’ onderzoek de toekomst lijkt van de opsporing van georganiseerde criminaliteit is het zaak deze antwoorden nauwkeurig te bestuderen.
De functioneel dader als overtreder in het bestuursrecht
In twee uitspraken van 31 mei 2023 heeft de Afdeling bestuursrechtspraak besloten om het strafrechtelijke leerstuk van het functioneel daderschap in het bestuursrecht te importeren. De Afdeling houdt ‘toerekening’ in naam in ere, maar voortaan heeft te gelden dat als de beoogd overtreder zelf niet fysiek heeft gehandeld, hij de overtreding pas toegerekend kan krijgen als voldaan wordt aan de criteria van de Hoge Raad voor functioneel daderschap. Dat leek in eerste instantie een aardverschuiving in het handhavingsrecht, maar op basis van de eerste uitspraken van de Afdeling onder de nieuwe lijn kan worden betwijfeld of deze tot echt andere uitkomsten gaat leiden. Op de keper beschouwd is de wijziging in de rechtspraak precies wat de Afdeling ook al zei dat het is: een nuancering, geen aardverschuiving.
Transnationaal arbeidsrecht
In de Engelstalige vakliteratuur wordt meer en meer de term ‘Transnational’ Labour Law gebruikt, in plaats van ‘International’ Labour Law, als het gaat om landsgrensoverschrijdende aspecten van dat rechtsgebied. Ook in het Nederlands lijkt Transnationaal Arbeidsrecht een betere aanduiding, omdat landsgrensoverschrijdend arbeidsrecht zich onder de invloed van de economische globalisering en het tekort schieten van het klassieke statelijke internationale arbeidsrecht sterk heeft uitgebreid buiten de gebruikelijke akkers van het publieke internationaal arbeidsrecht en het arbeidsrechtelijk IPR. Wat is dan te verstaan onder Transnationaal Arbeidsrecht, wie zijn de makers ervan, wie de geadresseerden, wie de toezichthouders en wie de handhavers? En heeft transnationaal arbeidsrecht behalve als aanduiding van feitelijke vaststelling van nieuwe vormen van regelgeving ook nog een meer ‘waarden-georiënteerde’ of ideologische betekenis?
De avondklok
De bepaling dat het verboden is zich binnen een bepaald tijdsbestek in de openlucht te bevinden, is op zichzelf glashelder. Maar hoe kan men volhouden dat een bestuurder van een auto waarvan de deuren en ramen dicht zijn, zich in de openlucht bevindt?
Tijdschrift
NJB 28 (2020)
Klare taal in uitspraken
Dat de rechter ‘klare taal’ moet gebruiken, is inmiddels een breed gedragen norm. Toch zijn rechterlijke uitspraken (nog steeds) niet erg begrijpelijk. De vraag is dan ook wat ervoor nodig is om dit te veranderen. Uit verschillende experimenten blijkt dat het niet voldoende is om alleen het taalgebruik in uitspraken te vereenvoudigen. Oppervlakkige ingrepen zorgen er weliswaar voor dat leken de uitspraken als begrijpelijker ervaren, maar niet dat zij deze ook beter begrijpen. Ingrepen op oppervlakte- en diepteniveau samen blijken de begrijpelijkheid wél te vergroten. Daarmee is empirisch aangetoond dat peuteren aan de verf, zoals schrijven op B1-niveau, weinig oplost. En dat de klaretaalbeweging op de goede weg is door niet alleen aandacht te besteden aan de stijl, maar ook aan de structuur en de inhoud van uitspraken.
De ‘coronazaaksbehandeling (CZB)’
De lockdown van de samenleving heeft ingrijpende gevolgen gehad voor de zaaksbehandeling door de bestuursrechter. De afgelopen maanden is een aantal initiatieven ontwikkeld om de bestuursrechtspraak bij de rechtbanken draaiende te houden. Deze zijn op hun beurt vervolgens voor een deel ingebed in het Tijdelijke procesreglement bestuursrecht en de bijbehorende werkinstructies. Voldoet de zaaksbehandeling waarin de zitting minder centraal staat in coronatijden nu nog aan de maatlat van de professionele standaarden en wat kan worden geleerd van de huidige CZB?
De Tweede Kamer en de minister moeten de lokale democratie respecteren
Wat is de rol van de Minister van Justitie en die van de Tweede Kamer als grote verontwaardiging bestaat over een uit de hand gelopen demonstratie in Amsterdam in coronatijd? En maakt het daarbij wat uit of de burgemeester van Amsterdam op eigen gezag handelde of als voorzitter van de veiligheidsregio?
Staatshulp en loonsverlaging
We leven in barre tijden. Bedrijven en werknemers komen in grote financiële problemen. Soms springt de overheid bij, zoals bij KLM. Aan de staatshulp worden voorwaarden verbonden op allerlei gebied: duurzaamheid, bonussen, lonen, om er een paar te noemen. Voor die lonen wil ik hier kort aandacht vragen.
En verder: 'De toekomst van de jurist, de jurist van de toekomst', 'Kruimelstrafzaken wegwerken' en 'Professional en risicotaxatieinstrument hand in hand. Hoe de reclassering risico’s inschat' (reactie) met naschrift