Artikelen van Menno Scheurwater
Tijdschrift
NJB 32 (2025)
Redelijke twijfel over (de motivering van) het nieuwe bewijscriterium
Met de invoering van het nieuwe Wetboek van Strafvordering introduceert de wetgever een nieuw bewijscriterium in strafzaken: een combinatie van de bestaande maatstaf van rechterlijke overtuiging en een nieuwe maatstaf van ‘buiten redelijke twijfel’. In dit artikel onderzoeken de auteurs de spanningen en onduidelijkheden die voortvloeien uit deze dubbele norm. Zij betogen dat de voorgestelde regeling niet alleen semantisch en logisch problematisch is, maar ook tot verwarring kan leiden in de praktijk, met name bij de motivering van vrijspraken. Zij roepen de wetgever op meer duidelijkheid te geven over de wijze waarop de regeling in de praktijk moet worden toegepast en wat daarbij van rechters wordt verwacht.
Milieudefensie tegen Shell in hoger beroep
Op 12 november 2024 vernietigde het Hof Den Haag het baanbrekende rechtbankvonnis waarin Shell werd verplicht haar CO2-uitstoot drastisch te reduceren. De loop van het arrest volgend wordt besproken hoe het hof omgaat met complexe vragen over klimaatverantwoordelijkheid, mensenrechten, Europese regelgeving en de maatschappelijke zorgplicht van ondernemingen als Shell. De vordering is uiteindelijk afgewezen omdat het hof weliswaar kon vaststellen dat er een maatschappelijke zorgplicht op Shell rust om klimaatverandering tegen te gaan maar dat het niet lukte aan die maatschappelijke zorgplicht concreet invulling te geven. En dat is precies de moeilijkheid in dit soort zaken.
Rede en drift
Wat betekent het om democratisch gelegitimeerd te zijn? In dit essay wordt het wezen van de democratische legitimiteit onderzocht. Is het volgen van juridische procedures voldoende, of vereist echte legitimiteit ook inhoudelijke toetsing aan waarden zoals mensenrechten en bescherming van minderheden? Een pleidooi voor een nieuw democratisch ethos: gebaseerd op zelftwijfel, dialoog en wederzijds begrip.
Chipshol
De Chipshol-affaire is een van de meest spraakmakende juridische conflicten in Nederland. Dit artikel zet de feiten, procedures en uitspraken op een rij. Wat begon als een vastgoedgeschil, groeide uit tot een principiële strijd over rechterlijke integriteit, eerlijke procesgang en reputatieschade.
De last onder dwangsom bij een repressief beëindigde demonstratie
In deze reactie bespreken wij de situatie dat een burgemeester demonstranten een last onder dwangsom (LOD) oplegt. De toepassing van de LOD bij een repressief beëindigde demonstratie werkt als volgt: het staat individuen in beginsel vrij om te demonstreren. Als er echter een demonstratie op een niet-openbare plaats plaatsvindt, kan de burgemeester besluiten deze te beëindigen. Hiertoe kan hij opdracht geven op basis van artikel 8 Wet openbare manifestaties (hierna: Wom). De demonstranten zijn gehouden om aan deze opdracht tot beëindiging gehoor te geven. Doen zij dat niet, dan is er volgens artikel 11 lid 2 Wom sprake van een overtreding. Een eventuele LOD dient ter handhaving van de beëindigingsopdracht en is aldus gericht op het voorkomen van deze overtreding.