Cyberaanvallen scheppen een nieuwe dimensie van strijd, in dit artikel het cyberconflict genoemd. We hebben het dan over cyberaanvallen door statelijke of door staten gesponsorde actoren door middel van cybersabotage, cyberspionage en verspreiding van desinformatie. Tot nu toe hebben cyberaanvallen nog niet geleid tot een cyber-fysieke oorlog. De huidige internationale situatie is echter riskant en zorgwekkend, en het cyberconflict zou kunnen escaleren. Er worden vijf mogelijke oplossingen geformuleerd voor de de-escalatie van het internationale cyberconflict. Er zouden in ieder geval duidelijke internationale afspraken moeten worden gemaakt op het gebied van offensieve cybermogelijkheden. Daarbij volstaat het niet om slechts te verwijzen naar het al bestaande internationale recht – het bestaande recht beantwoordt deze vragen niet. Er is nieuwe normontwikkeling nodig.

[verder lezen in NAVIGATOR]

Op 1 januari 2020 is met de inwerkingtreding van de Wet USB de verantwoordelijkheid voor de tenuitvoerlegging van straffen van het OM naar het Ministerie van Justitie en Veiligheid overgegaan. Ook het zogenoemde ‘zelfmeldbeleid’ is toen veranderd. Het belangrijkste gevolg hiervan lijkt te zijn dat de zelfmeldstatus vaker dan voor de inwerkingtreding van de Wet USB aan de veroordeelde wordt onthouden. Daarnaast blijkt de uitzonderingsgrond voor feiten waarop in de wet een gevangenisstraf van twaalf jaar of meer is gesteld veelvuldig reden dat iemand de zelfmeldstatus niet kan krijgen. Voor deze uitzonderingsgrond geldt dat geen discretionaire bevoegdheid meer bestaat en de zelfmeldstatus dus nooit kan worden toegekend. Dit brengt met zich dat het zelfmeldbeleid strenger is geworden in het nadeel van veroordeelden die nog maar een relatief beperkte gevangenisstraf hoeven uit te zitten.

[verder lezen in NAVIGATOR]

In het ontwerpbesluit tot wijziging van het Besluit proceskosten bestuursrecht gaan de vergoedingen voor professionele bijstand met 40% omhoog om die gemiddeld genomen kostendekkend te maken. De keuze de verhoging niet te laten gelden voor bezwaar en administratief beroep lijkt de auteur niet juist, omdat het geconstateerde risico op besluithandhaving uit kostenoverwegingen daardoor ten onrechte op de rechtzoekende wordt afgewenteld. Om rechters te stimuleren vaker bovenforfaitaire proceskostenvergoedingen toe te kennen is daarnaast voorgesteld een aanvullende verhogingsbevoegdheid te introduceren bij ‘kennelijk onredelijk handelen’ van het bestuursorgaan. Hoewel vraagtekens kunnen worden geplaatst bij de praktische uitvoerbaarheid van deze bevoegdheid, onderschrijft de auteur de oproep de kosten van bijstand vaker ruimhartig te vergoeden. Zeker in gevallen waarin de overheid slordig of onnodig procedeert, is er geen goede grond de burger (gedeeltelijk) zelf voor die kosten te laten opdraaien.

[verder lezen in NAVIGATOR]

Transparantie van de Raadsbesluitvorming is een meervoudig begrip. Het gaat niet alleen over toegang tot documenten, maar ook over begrijpelijkheid. Het dient niet alleen toereikend in de regels te worden vastgelegd, maar ook doordacht in de administratieve praktijk te worden toegepast. De houding van de Raad toont over de jaren op meerdere fronten duidelijke verbeteringen. Desalniettemin is de situatie nog verre van bevredigend te noemen. Het Duitse voorzitterschap wordt opgeroepen voor een kantelpunt te zorgen voor de transparantie van Raadsbesluitvorming.

[verder lezen in NAVIGATOR]

Zorgpersoneel loopt een verhoogd risico op besmetting met COVID-19 wanneer het intensief werkt met besmette patiënten en kan daardoor blijvende gezondheidsschade en/of financiële schade ondervinden. De kans is aanzienlijk dat zorgpersoneel in het klassieke systeem van aansprakelijkheidsstelling met schade kan achterblijven, aangezien die mogelijk niet volledig op het ziekenhuis als werkgever verhaald kan worden. Een alternatief compensatiesysteem biedt de mogelijkheid voor benadeelden om door middel van een kortere procedure een tegemoetkoming te ontvangen, waarbij niet de vereisten van zorgplichtschending en causaliteit gelden. Het is wel van belang om goed na te denken over de vormgeving van een dergelijke compensatieregeling.

[verder lezen in NAVIGATOR]

Voor bijstand in een echtscheidingsprocedure brengt een advocaat  30.000 in rekening, bijna 90 keer het uurtarief van  337,59. Op een klacht over een van de facturen verwijt de tuchtrechter de advocaat, zowel in eerste aanleg als in hoger beroep, dat hij de cliënt onvoldoende op de hoogte had gehouden van de te verwachten kosten en geen kosten-batenanalyse had gemaakt. In eerste aanleg vindt de Raad van Discipline bovendien dat de advocaat excessief declareerde. Het Hof van Discipline deelt die opvatting niet. De advocaat krijgt wel een waarschuwing voor de slechte communicatie. Maar de cliënt eindigt, twee jaar nadat hij bezwaar maakte tegen de factuur, met lege handen. Frustrerend? Vast wel.

Lees het hele artikel in Navigator.

Zittingen tijdens de strafzaak tegen de blokkeerfriezen zijn geobserveerd en met diverse betrokkenen is gesproken. Het beeld dat hieruit ontstaat heeft raakvlakken met radicalisering en de wijze waarop terrorismerechtszaken zich afspelen. Dit kan worden gerelateerd aan toenemende tegenstellingen tussen groepen binnen onze samenleving. Tevens worden implicaties voor de Nederlandse rechtsstaat besproken.

Lees het hele artikel in Navigator.

De accountant opereert in een spanningsveld omdat de belangen van het maatschappelijk verkeer en die van de cliënt kunnen conflicteren. De laatste jaren kwamen diverse omkoopschandalen naar buiten en kregen accountants de volle laag van politiek, media en AFM. In deze bijdrage wordt het onderwerp accountant en corruptie langs twee lijnen uitgediept. Ten eerste worden diverse voorbeelden aangehaald waarin de corruptieproblematiek aan de orde is. Ten tweede wordt uitgebreid ingegaan op het juridisch kader waarmee de accountant te maken heeft.

Lees het hele artikel in Navigator.

De in de HiiL-voorstellen vereiste coöperatieve en actieve probleemoplossende rol van partijen zal bij juridische conflicten regelmatig niet goed werken als sprake is van waardenconflicten of tekortschietende zelfredzaamheid. Ook is onvoldoende bekend waarom en wanneer dit type vernieuwingen wel zouden werken. Wat relevanter lijkt te zijn, zeker in tijden van maatschappelijke polarisatie, is procedurele rechtvaardigheid: dat professionele, competente juridische beslissers rechtzoekenden en verdachten behandelen als volwaardige leden van de maatschappij.

Lees het hele artikel in Navigator.

Moeten we gedogen dat vertegenwoordigers van antidemocratische en soms zelfs gewelddadigheid predikende partijen, politici en ideologen een podium krijgen in Nederland? Een aantal recente incidenten geeft aanleiding ons op deze vraag te bezinnen.

Lees het hele artikel in Navigator.

Naar aanleiding van de overleveringszaken Aranyosi en Caldararu rijst de vraag naar de effectiviteit van de prejudiciële procedure in het strafrecht. Strafzaken hebben een eigen dynamiek. De aard van het strafrecht vraagt om snelheid, rechtszekerheid en bescherming van grondrechten. Een realiteit is dat strafrechters zich nog weleens laten verrassen door ontwikkelingen in het Europese recht. In plaats van afwachten op wat komen gaat, zouden zij proactief in beweging moeten komen.

Lees het hele artikel in Navigator.

Voormalig Chef Grondwetszaken Henk Gritter is niet meer. Op 8 juni 2017 heeft de in het Drentse Peize geboren Gritter op de hoge leeftijd van 92 jaar zijn laatste adem uitgeblazen. Dat de Grondwet in 1983, na een meer dan een decennium durende wetgevingsoperatie, daadwerkelijk is herzien, is grotendeels te danken aan de volharding en het doorzettingsvermogen van deze Chef.

Lees het hele artikel in Navigator.