Dit artikel verkent het risicotaxatie-instrument OXREC, dat door de reclassering wordt gebruikt en inmiddels ook de rechtszaal heeft bereikt. De conclusie is dat het wetenschappelijk onderzoek waarop het instrument is gebaseerd relevant is, maar de kwaliteit van het voorspellingsmodel vanuit praktisch oogpunt twijfelachtig. Met de introductie van OXREC lijken Reclassering Nederland en ook rechters zich te laten leiden door voorspellingen die geregeld niet accuraat zijn, niet beter presteren dan reeds bestaande voorspellingsmodellen en waarbij ongelijke behandeling op basis van ras, sociale klasse of andere sociale ongelijkheden op de loer ligt.

[verder lezen in NAVIGATOR]

De hoogste Duitse constitutionele rechter, het Bundesverfassungsgericht (BVG), behoudt zich het recht voor te toetsen of een EU-maatregel de grenzen van de aan de EU toegekende bevoegdheid niet manifest overschrijdt, dan wel de door het EU Hof gegeven interpretatie ter zake niet manifest onjuist moet worden geacht. Komt het BVG tot die conclusie, dan wordt het beginsel van de voorrang van het EU-recht ter zijde geschoven. De betrokken maatregel en de door het EU Hof gegeven interpretatie mogen dan geen toepassing vinden in de Duitse rechtsorde, met alle gevolgen van dien voor de uniforme uitleg en toepassing van het EU-recht in en door de lidstaten. Het arrest-Weiss is het eerste geval waarin het BVG zover gaat. Een verdragsinbreukprocedure van de Commissie tegen Duitsland voor het EU Hof lijkt aangewezen, want verdragsschendingen genoeg in deze zaak.

[verder lezen in NAVIGATOR]

In de inleidende beschouwing bij het jaarverslag van de Raad van State gaat de Raad onder meer in op het recent opnieuw opgelaaide debat over de rol van de rechter. Volgens dit essay behoeft een van de stellingen die de Raad daar inneemt, dat correctie van het rechterlijk oordeel door de wetgever ‘veel moeilijker’ is wanneer deze bovennationaal recht aan zijn oordeel ten grondslag legt en dat daarbij geen ‘overrule’ mogelijk is, nuancering. Er is op dit terrein wellicht meer mogelijk dan de Raad van State veronderstelt. In dit essay wordt aangestipt welke factoren daarbij potentieel relevant zijn en welke verdere constitutionele vragen deze constatering oproept.

[verder lezen in NAVIGATOR]

Er verblijven ten minste 205 kinderen ‘met een Nederlandse link’ in Syrië en Turkije. Mogelijk zijn er ook ‘Nederlandse kinderen’ in Irak. De Nederlandse regering heeft herhaaldelijk verklaard zich niet te willen inspannen om deze kinderen te beschermen door hen naar Nederland te halen. Zowel rechtbank als gerechtshof hebben in een kort geding aangespannen namens kinderen in Syrië geen rechtsmacht willen aannemen vanwege het gebrek aan zeggenschap en effective control ter plaatse. In dit artikel wordt betoogd dat het goed zou zijn indien de Hoge Raad een ruimere interpretatie hanteert van het concept rechtsmacht met als gevolg dat de Nederlandse regering gehouden is alles in het werk te stellen om de rechten van de Nederlandse kinderen in Syrië, Irak en Turkije te beschermen. Het past niet om vast te houden aan een rechtsmachtbenadering die gebaseerd is op een ‘oude’ wereld en die deze kinderen feitelijk in de kou laat staan.

[verder lezen in NAVIGATOR]

Natuurlijk moet het mogelijk zijn om ten tijde van een pandemie een mondkapje te verplichten in het openbaar vervoer. Maar hoe is zo’n verplichting te rijmen met de Wet gedeeltelijk verbod gezichtsbedekkende kleding die juist ook in het openbaar vervoer geldt?

[verder lezen in NAVIGATOR]

Momenteel ligt er een initiatiefvoorstel voor bij de Eerste Kamer dat het verbod op winstuitkering voor zorgverzekeraars die rechtsopvolgers van de voormalige publieke ziekenfondsen zijn, een verbod dat oorspronkelijk tien jaar zou gelden, voor onbepaalde tijd wil verlengen. Het verbod wordt aldus permanent en bovendien breidt het voorstel het verbod uit naar alle zorgverzekeraars. Deze bijdrage richt zich op de vraag of het beoogde verbod in overeenstemming is met de bepalingen voor het vrije verkeer uit het Verdrag betreffende de Werking van de EU. Ook wordt de vraag of het verbod verenigbaar is met artikel 1 van het Eerste Protocol EVRM, dat het recht op eigendom garandeert, behandeld. De les die uit deze Europeesrechtelijke analyse kan worden getrokken, is dat er in deze een substantiële bewijslast op de wetgever rust. De spelregels voor de Europese interne markt en het fundamentele recht van eigendom dwingen de overheid een consistente koers te varen.

Lees het hele artikel in Navigator.

Juridische documenten als wetgeving, jurisprudentie, beleidsstukken en wetenschappelijke artikelen kunnen worden gekarakteriseerd als legal big data: het zijn grote hoeveelheden, datatechnisch gezien ongestructureerde, gegevens. Door recente technologische ontwikkelingen worden deze documenten steeds beter toegankelijk en doorzoekbaar. Hierdoor ontstaan verschillende mogelijkheden om de rechtspraktijk en juridisch onderzoek anders in te richten. In deze bijdrage wordt beschreven wat legal big data is en welke nieuwe perspectieven dit met zich meebrengt. Daarbij worden verschillende toepassingen van legal big data voor de rechtspraktijk en juridisch onderzoek beschreven. In het bijzonder wordt ingegaan op kwantitatieve juridische voorspellingsmodellen, het versnellen van juridisch onderzoek en het verbeteren van wet- en regelgeving. Ook de gevolgen van deze ontwikkelingen voor juristen en hun werkzaamheden worden kort besproken.

Lees het hele artikel in Navigator.

Grootbedrijven maken soms misbruik van hun machtspositie door betalingstermijnen op te rekken. Het enkel aanscherpen van de wettelijke regeling, zoals onlangs is gedaan, zal er nog niet voor zorgen dat dit niet meer gebeurt. Daarvoor is nodig dat het grootbedrijf door die aangescherpte regel tot het besef komt dat het ‘uitwringen’ van kleine leveranciers door lange betaaltermijnen niet alleen onbehoorlijk is, maar ook dat de nadelen groter zijn dan de voordelen. En als dat ook niet helpt, zal druk moeten worden opgebouwd op overtreders.

Lees het hele artikel in Navigator.

In hun artikel De verwijzende rechter nemen de hoogleraren Chantal, Elaine en Vanessa Mak de prejudiciële verwijzingspraktijk van lagere nationale rechters onder de loep. Wat hen in het bijzonder interesseert zijn zaken met rechtspolitiek mogelijk ernstige consequenties waarbij de prejudiciële procedure wordt gebruikt om resultaten te bereiken die naar nationaal recht niet mogelijk zijn. Zij betogen dat ‘hier gesproken kan worden van een vorm van rechterlijk activisme’.

Lees het hele artikel in Navigator.

Dat de term ‘rechterlijk activisme’ gevoelig ligt, is zonder meer waar. In de literatuur over dit onderwerp wordt zelfs weleens gesproken van ‘accusations of judicial activism’. Niettemin zijn wij minder huiverig voor het gebruik van deze term dan Christiaan Timmermans, voormalig rechter bij het Europeese Hof van Justitie. Wij maken graag gebruik van de mogelijkheid om in deze respons kort op zijn punten in te gaan.

Lees het hele artikel in Navigator.