Artikelen van Bas Kerssies
Tijdschrift
NJB 29 (2025)
Kleurenblind of blindgestaard?
Ondanks politieke beloften over zorgvuldige naleving van Europese regelgeving, worden signalen over onjuiste of gebrekkige implementatie vaak genegeerd. Dit artikel analyseert drie casussen – over gezinsmigratie, pulsvisserij en privacybescherming – die illustreren hoe waarschuwingen uit ambtelijke en wetenschappelijke hoek structureel worden overstemd door politieke en bestuurlijke belangen. Aan de hand van drie theoretische perspectieven biedt het artikel een verklaring voor de gebrekkige opvolging van deze ‘rode vlaggen’ in het Nederlandse EU-beleid.
De rechter als zondebok voor democratisch verval?
In een tijd waarin democratische instituties wereldwijd onder druk staan, groeit de kritiek op rechters die zich uitspreken in publiekbelangzaken. Zijn zij mede oorzaak van het democratisch verval, of juist de laatste verdedigingslinie voor minderheden en fundamentele rechten? Dit artikel analyseert deze paradox en geeft inzicht in de spanningen tussen juridische toetsing, politieke legitimatie en de rol van belangenorganisaties in een veranderend democratisch landschap.
Breng tuchtrechtspraak onder in reguliere rechtspraak
De tuchtrechtspraak voor vrije beroepsgroepen in Nederland kent momenteel een uiteenlopende inrichting, met verschillen in positionering, organisatie en financiering. In dit artikel wordt een fundamentele herziening bepleit: breng alle wettelijk geregelde tuchtrechtspraak onder bij de reguliere rechtspraak: dit komt niet alleen de kwaliteit en rechtszekerheid ten goede, maar versterkt ook het vertrouwen in het tuchtrecht.
Streven naar een robuuste sociale advocatuur?
De sociale advocatuur staat onder druk. Terwijl kwetsbare burgers steeds vaker geen sociaal advocaat meer kunnen vinden, blijft structurele verbetering uit. Maar wat als de sleutel tot een duurzame oplossing niet alleen ligt in hogere vergoedingen, maar in het versterken van wat sociaal advocaten écht drijft? In dit artikel wordt op basis van interviews met tweeëntwintig sociaal advocaten in Gelderland onderzocht hoe hun motivatie samenhangt met de knelpunten in hun werk. De conclusie is helder: zet blijvend in op autonomie, erkenning en inhoudelijke waardering.
Tijdschrift
NJB 36 (2022)
Gesubsidieerde rechtsbijstand
Detoegang tot het recht kan worden vergroot via onder andere third party litigation funding, resultaatsafhankelijke beloning van advocaten, rechtsbijstandsverzekeringen en gesubsidieerde rechtsbijstand. De rechtseconomie besteedt vooral aandacht aan de eerste drie (private) instrumenten. Gesubsidieerde rechtsbijstand heeft echter de potentie om ‘maatschappelijk wenselijke rechtszaken’ (dit zijn zaken waarvan de maatschappelijke baten groter zijn dan de maatschappelijke kosten) te stimuleren, ook als de private kosten een belemmering voor de rechtzoekende vormen. Gesubsidieerde rechtsbijstand verdient daarom meer rechtseconomische aandacht. Een economische analyse laat wel zien dat de huidige nadruk op de inkomenstoets moet verschuiven naar de belangentoets. Het inkomen zegt namelijk niet zoveel over de maatschappelijke wenselijkheid. Zo lang het beschikbare budget onvoldoende is om alle rechtzoekenden te ondersteunen, moeten keuzes worden gemaakt. Het verdient dan aanbeveling om rechtszaken te financieren die ook baten voor anderen dan alleen de betreffende procespartij(en) meebrengen.
Alleen nog digitaal communiceren met de overheid: uitkomst of utopie?
Sinds de inwerkingtreding van de Awb wordt het bestuursrecht wederkeriger benaderd. Deze wederkerigheid zien we ook in het sociaal domein en leidt tot een hogere verantwoordelijkheid voor de burger. Niet iedere burger heeft het juridische doenvermogen om daarmee om te gaan. Dat ligt niet alleen aan wet- en regelgeving, maar ook aan de veranderende context. Zo maakt digitalisering het voor bepaalde burgers moeilijker om hun zaken te regelen met de overheid. Toch wordt het met de Wet digitale overheid en de Wet modernisering elektronisch bestuurlijk verkeer mogelijk voor de wetgever om voor bepaalde zaken exclusief de digitale weg open te zetten. De wetgever lijkt dus nog onvoldoende rekening te houden met het uiteenlopende juridische doenvermogen van de burger, maar dat geldt ook voor de rechter. Auteurs hebben door middel van gebruiksonderzoek empirisch onderzocht of burgers klaar zijn voor de volgende digitaliseringsslag en de daarmee gepaard gaande verantwoordelijkheid.
Geen woke-taalpolitiek in het NJB a.u.b.
De titel van dit stuk wekte bij mij enige verbazing. Gaat nu dit blad óók al de kant op van de woketaalpolitiek, nog voordat de leidende woordenboeken of schrijfwijzers zover zijn?
Status aparte voor het belastingrecht (2)
In een Opinie in NJB 2021/1714, afl. 24 (‘Status aparte voor het belastingrecht’) heb ik ervoor gepleit dat de belastingkamer van de Hoge Raad zich terugtrekt uit de Commissie rechtseenheid bestuursrecht en dat algemene bestuursrechters van de ABRvS, CBb en CRvB niet als raadsheer in bijzondere dienst in de belastingkamer van de Hoge Raad plaatsnemen. Ik meen te bespeuren dat de belastingkamer zich sinds – en ik vermoed als gevolg van – de Toeslagenaffaire minder gelegen laat liggen aan de visie van de ABRvS en meer zijn eigen koers vaart.