Verplichtende maatregelen bestrijding infectieziekten

Wet van 24-05-2023, Stb. 2023, 184

Wet tot wijziging van de Wet publieke gezondheid in verband met de bestrijding van een epidemie van infectieziekten behorend tot groep A1, of een directe dreiging daarvan

—Deze wet is de eerste tranche in de aanpassing van de Wet publieke gezondheid (Wpg) en biedt een wettelijk kader dat kan worden ‘geactiveerd’ op het moment dat er sprake is van een infectieziekte met pandemisch potentieel én indien het belang van de volksgezondheid dit vordert. Dit betekent dat het wettelijke kader slapend recht is dat in de normale situatie niet in werking is. De belangrijkste wijzigingen worden hierna vermeld.

De huidige groep A-infectieziekten wordt opgesplitst in de groepen A1 en A2. Een infectieziekte wordt als behorend tot de groep A1 aangewezen indien de ziekte een pandemisch potentieel heeft en het belang van de volksgezondheid dit vordert. Voor A1-infectieziekten geldt dat er maatregelen noodzakelijk kunnen zijn voor de bestrijding ervan, die niet gericht zijn op een individu, maar op een (grotere) groep. De groep A2 is gelijk aan de huidige groep A.
Als een groep A1 infectieziekte wordt aangewezen, kunnen de bevoegdheidsgrondslagen in deze wet worden aangezet. Vervolgens kunnen op basis van die bevoegdheidsgrondslagen collectieve maatregelen worden genomen om de A1-infectieziekte te bestrijden.
Op het moment dat een infectieziekte bij ministeriële regeling wordt aangewezen als A1-infectieziekte, volgt een incorporatiewetsvoorstel om dit ook als zodanig in de Wpg te regelen. Beide Kamers kunnen zich in het wetgevingsproces uitspreken over dit wetsvoorstel en hebben daarmee zeggenschap. Aan de Tweede Kamer komt een blokkeringsrecht toe, waarmee zij zeggenschap heeft over de collectieve maatregelen.
Bij de bestrijding van A1-infectieziekten zijn in de praktijk twee fases te onderscheiden: een acute fase en een beheerfase. In de acute fase hebben de voorzitters van de veiligheidsregio diverse bevoegdheden bij de bestrijding. In de beheerfase liggen deze taken en bevoegdheden bij de burgemeester.

In de Tweede Kamer is het oorspronkelijke voorstel gewijzigd met onder meer amendementen over een bredere proportionaliteitstoets op de gevolgen van te nemen maatregelen voor het maatschappelijk welzijn, over het belang van preventie en het voeren van voorspelbaar beleid en over wettelijke grondslagen voor een vervaltermijn voor zware collectieve maatregelen en een vervaltermijn van acht weken voor collectieve maatregelen op basis van de noodbevoegdheid.

Inwerkingtreding

Inwerkingtredingsbesluit van 14-06-2023, Stb. 2023, 204

Besluit houdende vaststelling van het tijdstip van inwerkingtreding van de Eerste tranche wijziging Wet publieke gezondheid (Stb. 2023, 184)

—De Eerste tranche wijziging Wet publieke gezondheid treedt in werking met ingang van 20-06-2023.

Inwerkingtreding

Kamerstukken