Wet van 18 mei 2022, Stb. 2022, 215
Wet houdende regels tot invoering van een toets betreffende verwervingsactiviteiten die een risico kunnen vormen voor de nationale veiligheid gezien het effect hiervan op vitale aanbieders, beheerders van bedrijfscampussen of ondernemingen die actief zijn op het gebied van sensitieve technologie (Wet veiligheidstoets investeringen, fusies en overnames)
—Deze wet bevat regels waarmee risico’s voor de nationale veiligheid, als gevolg van bepaalde verwervingsactiviteiten zoals investeringen en fusies, beheerst kunnen worden. Dit soort verwervingsactiviteiten met betrekking tot vitale aanbieders of ondernemingen die over sensitieve technologie beschikken, kunnen leiden tot risico’s voor de nationale veiligheid. Het gaat met name om het risico op de aantasting van de continuïteit van vitale processen, de aantasting van de integriteit en exclusiviteit van kennis en informatie, en het ontstaan van strategische afhankelijkheden.
De wet voert hiertoe een toets in op verwervingsactiviteiten die leiden tot wijzigingen in de zeggenschap over vitale aanbieders of tot wijzigingen in de zeggenschap over, of verkrijging dan wel vergroting van significante invloed op, ondernemingen die beschikken over sensitieve technologie. Met deze wet worden twee zaken geregeld. In de eerste plaats wordt, in samenhang met de reeds bestaande sectorale investeringstoetsen, een stelsel van toetsing van wijzigingen van zeggenschap en invloed vormgegeven. In de tweede plaats wordt een brede toets ingevoerd, die dient als vangnet voor wijzigingen van zeggenschap en invloed die niet goed door middel van sectorspecifieke wetgeving kunnen worden afgedekt. Dit vangnet geldt ook voor sectoren waarvan wordt geconstateerd dat er een toets voor nodig is, maar waarbij sectorale wetgeving (nog) niet op korte termijn inzetbaar is.
De wet is van toepassing op verschillende verwervingsactiviteiten, indien zij betrekking hebben op een doelonderneming die een vitale aanbieder is of een doelonderneming die actief is op het gebied van sensitieve technologie. De verwervingsactiviteit zal ten eerste voorafgaand aan de uitvoering hiervan, door de meldingsplichtige (de doelonderneming of de verwerver) gemeld moeten worden. Op basis van deze melding krijgen de meldingsplichtigen een mededeling van de minister. Die mededeling kan twee zaken inhouden:
- er is geen toetsingsbesluit vereist. De verwervingsactiviteit kan uitgevoerd worden; of
- de meldingsplichtige moet een aanvraag doen voor een toetsingsbesluit, omdat de verwervingsactiviteit kan leiden tot een risico voor de nationale veiligheid.
In de wet is beschreven met welke factoren de minister rekening houdt bij de beoordeling of er sprake is van een dergelijk risico. In de wet staan tevens de eisen en voorschriften opgesomd die de minister kan verbinden aan een toetsingsbesluit om risico’s voor de nationale veiligheid te voorkomen of te beperken. In het uiterste geval kan de verwervingsactiviteit worden verboden. Dit kan direct bij de eerste beoordeling, of op een later moment wanneer blijkt dat de verwerver of de doelonderneming niet voldoet aan de in een toetsingsbesluit opgenomen eisen of nadere voorschriften.
Buiten de standaardprocedure bevat de wet nog een aantal voorzieningen, zoals een ontheffingsmogelijkheid, een mogelijkheid tot ingrijpen en het doen van een (nieuwe) beoordeling indien een activiteit heeft plaatsgevonden zonder voorafgaande melding, of wanneer een eerdere beoordeling gebaseerd was op onjuiste of onvolledige informatie en een mogelijkheid om in het uiterste geval een herbeoordeling van een verwervingsactiviteit te doen indien er sprake is van gewijzigde omstandigheden. De wet geeft de minister de mogelijkheid om in te grijpen indien een verwervingsactiviteit is uitgevoerd, terwijl er sprake is van een verbod. Bepaald wordt op welke wijze bewerkstelligd wordt dat de activiteit wordt teruggedraaid, via nietigheid, vernietiging of het opleggen van een last. Ook worden instrumenten gegeven om te voorkomen dat de risico’s voor de nationale veiligheid zich in de periode voorafgaand aan de terugdraaiing verwezenlijken. Zo is er sprake van een schorsing van rechten en kan de minister een vertegenwoordiger in de onderneming plaatsen om die schorsing zeker te stellen.
Ook bevat de wet afwijkende en aanvullende regels voor verwervingsactiviteiten waarbij een beursgenoteerde (doel)onderneming betrokken is. Zo is het in het geval van een beursgenoteerde onderneming soms moeilijker om de identiteit van de verwerver te achterhalen.
Verder bevat de wet regels voor gegevensverwerking, regels voor het toezicht op en de handhaving en tot slot een tijdelijke mogelijkheid om verwervingsactiviteiten die plaatsgevonden hebben voorafgaand aan de inwerkingtreding van deze wet, maar na 8 september 2020, alsnog aan een toets te onderwerpen.
Bij nota van wijziging (nr. 7) is de omschrijving van het begrip ‘verwerver’ verduidelijkt. In het oorspronkelijke wetsvoorstel strekte deze zich strikt genomen ook uit tot de situatie dat een investeerder bestaande zeggenschap vergroot in een doelonderneming. De wet beoogt echter niet toepasselijk te zijn op een vergroting van bestaande zeggenschappen. Er is verduidelijkt dat het bij zeggenschap, in tegenstelling tot bij significante invloed, uitsluitend om het verkrijgen van zeggenschap gaat. Met deze nota zijn nog enkele aanpassingen in het oorspronkelijke voorstel doorgevoerd.
Bij amendement (nr. 16) is de reikwijdte van de wet verbreed, zodat ook verwervingsactiviteiten gericht op de beheerder van een bedrijfscampus aan een veiligheidstoets vooraf kan worden onderworpen. Aanleiding daarvoor is de verkoop van de High Tech Campus Eindhoven aan een Singaporees staatsbedrijf.
De wet is van toepassing op verwervingsactiviteiten, indien deze betrekking hebben op vooraf bepaalde categorieën ‘vitale aanbieders’ en ‘sensitieve technologieën’. Bij algemene maatregel van bestuur kunnen andere categorieën vitale aanbieders worden toegevoegd en sensitieve technologieën uitgezonderd worden of juist toegevoegd worden. Met een amendement (nr. 11) is bewerkstelligd dat deze besluiten aan een lichte voorhang moeten worden onderworpen.
Inwerkingtreding
De wet treedt in werking op een bij koninklijk besluit te bepalen tijdstip, dat voor de verschillende artikelen of onderdelen daarvan verschillend kan worden vastgesteld.
Inwerkingtredingsbesluit van 04-05-2023, Stb. 2023, 174
Besluit tot vaststelling van het tijdstip van inwerkingtreding van de Wet veiligheidstoets investeringen, fusies en overnames, het Besluit veiligheidstoets investeringen, fusies en overnames en het Besluit toepassingsbereik sensitieve technologie (Stb. 2022, 215)
—De wet en de besluiten treden in werking met ingang van 01-06-2023.