Afgelopen jaren is er bijzonder veel maatschappelijke aandacht voor het fenomeen femicide. Dit leidt tot toenemende wetenschappelijke belangstelling, ook onder strafrechtswetenschappers en criminologen. De redactie van Delikt en Delinkwent beoogt daartoe nadrukkelijk een forum te bieden en publiceert daarom deze ‘call for abstracts’. 

Femicide wordt internationaal erkend als de moord op vrouwen vanwege hun gender. Journalisten en influencers spelen een belangrijke rol bij de agendasetting en beeldvorming rond dit thema, dat ook in verband wordt gebracht met huiselijk geweld, seksueel geweld en straatintimidatie. Een in media en de politiek vaak herhaalde uitspraak is dat elke acht tot tien dagen er in Nederland een vrouw wordt gedood door haar man, vriend of ex-partner. Dit roept onder meer de vraag op of zowel dodelijk geweld als seksueel geweld tegen vrouwen toenemen in onze samenleving. Individuele gevallen, zoals de gewelddadige dood van de 17-jarige Lisa uit Abcoude in augustus 2025, worden in de media en het publieke debat gelabeld als gevallen van femicide, ook als er nog weinig bekend is over de dader en zijn motieven. Enerzijds leiden deze gevallen tot gevoelens van onveiligheid bij grote groepen vrouwen en anderzijds ontstaat door de publieke aandacht voor femicide een breder bewustzijn dat veel vrouwen zich onveilig voelen op straat of in andere omgevingen. Deze maatschappelijke zorgen en aandacht leiden niet alleen tot een oproep tot gedragsverandering en het oplossen van een ‘mannenprobleem’, maar resulteren ook in een oproep tot adequate strafrechtelijke reacties. In de criminologie is femicide al enige tijd een onderwerp van onderzoek, waarbij wordt getracht klassieke criminologische onderzoeksvragen over de aard, de omvang, de oorzaken en de gevolgen van en reacties op femicide te beantwoorden. En ook in de strafrechtswetenschap zijn publicaties verschenen over de plaats en betekenis van femicide binnen de strafrechtspleging. 

Toch zijn verschillende mogelijke onderzoeksvragen over verschillende aspecten van (de strafrechtelijke reactie op) femicide vooralsnog onbeantwoord. Het gaat daarbij zowel om genoemde criminologisch vragen over dader- en slachtofferschap als om strafrechtelijke vragen over preventie en repressie, in het bijzonder over de reikwijdte van de strafwet, bewijsvergaring en sanctiemodaliteiten. Gezien de ernst van het fenomeen en de grote maatschappelijke belangstelling, acht de redactie van Delikt en Delinkwent het opportuun dat een aantal van deze onderzoeksvragen specifieke aandacht krijgt in criminologische en strafrechtelijke bijdragen voor een thematische aflevering over femicide. 

Mogelijke onderzoeksthema’s
De bijdragen kunnen, bijvoorbeeld, betrekking hebben op – een aspect van – de navolgende onderzoeksthema’s. Deze opsomming betreft daarbij slechts een indicatieve lijst die geenszins limitatief beoogt te zijn, terwijl binnen de opsomming tevens enige inhoudelijke overlap onvermijdelijk is. Welkom zijn bijdragen die meer overkoepelend zijn, maar ook bijdragen die een specifieker onderwerp of probleem betreffen. 

• Definitie en afbakening: juridische en criminologische perspectieven, kwalificatie en labelling;

• Materieel strafrecht: moord, doodslag, strafverzwaringsgronden, antecedente delicten, strafwetleemten;

• Bewijsproblematiek: dossiervorming, dadermotieven, gendergerelateerdheid, algemene bewijsvoering, burgeropsporing;

• Straftoemeting: specifieke wegingsfactoren en aandachtspunten bij onvoorwaardelijke straffen, voorwaardelijke straffen en maatregelen;

• Vergelijkend (straf)recht: materieel-, formeel- en/of sanctierechtelijke benaderingen in andere landen;

• Signalering, preventie en repressie: voorspellende factoren, relatie met huiselijk geweld en partnergeweld, zinvolle interventies (in onder meer omgeving, zorg, gemeente en strafrechtsketen), samenwerking, afstemming, deskundigheidsbevordering;

• Statistiek en registratie: hoe femicide wordt geregistreerd en gemeten, en de beperkingen daarvan;

• Victimologie: de juridische positie van slachtoffers en nabestaanden, secundaire en tertiaire victimisatie, blaming the victim, kwetsbare factoren (intersectionaliteit);

• Cultuur en maatschappij: de rol van culturele en maatschappelijke normen bij het ontstaan, duiden of legitimeren van femicide.

Indienen abstract en selectieronde

Bijdragen voor de speciale aflevering worden volgens de reguliere beoordelingsprocedure (dat wil zeggen double blind auteur vis-à-vis redactie) en overeenkomstig de gebruikelijke kwaliteitsmaatstaven beoordeeld. Om echter in aanmerking te komen voor plaatsing in de speciale aflevering, dient voorafgaand aan toezending van de bijdrage een abstract te worden ingediend dat door de redactie wordt beoordeeld. Abstracts kunnen worden ingezonden via het mailadres dd@law.leidenuniv.nl. De deadline voor het indienen van abstracts is 1 december 2025. Gedacht wordt aan een omvang van 500 woorden.

U ontvangt uiterlijk 16 december 2025 bericht over goedkeuring of afwijzing van uw abstract. Uw bijdrage dient vervolgens uiterlijk 1 maart 2025 bij de redactie te worden ingezonden (via voornoemd mailadres). Voor deze bijdrage wordt gedacht aan een omvang van maximaal 8000 woorden.