De status van licenties bij faillissement

Lees hier de masterscriptie 'De rechtspositie van de licentienemer bij faillissement van de licentiegever. Ontwikkelingen, status quo en Amerikaanse lessen' van Ramon Vastmans (masterscriptie Burgerlijk recht Radboud Universiteit, begeleider: mr. Charissa Domingus, beoordeling: 8,5).
Over de vermogensrechtelijke status van licenties bestaat veel rechtsonzekerheid. Het afgelopen (ruime) decennium hebben twee arresten van de Hoge Raad de discussie opnieuw doen oplaaien. Daarvóór leek de vraag naar de positie van de licentienemer tegenover de curator min of meer beslecht. Volgens de heersende opvatting had de licentienemer nu eenmaal het recht om zijn gebruik voort te zetten. Dat standpunt werd na 2006 praktisch onhoudbaar toen de Hoge Raad oordeelde dat een persoonlijk gebruiksgerechtigde zijn contractuele recht(en) niet steeds kan blijven uitoefenen alsof er geen faillissement ware. In 2014 keerde hij volgens de literatuur op zijn schreden terug. Maar ging de Hoge Raad écht om?
In zijn masterscriptie onderzoekt Ramon Vastmans de rechtsontwikkeling op dit punt, waarna hij het actuele debat aan de hand van de wetssystematiek, rechtspraak en literatuur analyseert en in perspectief plaatst. Daarbij betrekt hij ook de wezenlijke vraag in hoeverre een licentie kan worden ingeroepen tegen de derde die het betreffende IE-recht verkrijgt van de curator (of buiten faillissement: van de IE-rechthebbende). In de loop van zijn uitvoerige plaatsbepaling van de licentienemer naar Nederlands recht, constateert Vastmans dat veel van de onzekerheid is te wijten aan de antieke regeling voor duurovereenkomsten in de Faillissementswet en het gemis van Boek 9 BW.
Daarna volgt een beschouwing van de ontwikkeling van het leerstuk in de VS, en vergelijking daarvan met de Nederlandse status quo. Dankzij wettelijk ingrijpen in 1988 lopen de Amerikanen op ons voor, zo stelt Vastmans. Met een schuin oog naar de aanbevelingen van AIPPI stelt hij ten slotte voor om, net als Canada in 2009 deed, het (exclusieve) gebruiksrecht van de licentienemer wettelijk te beschermen naar Amerikaans voorbeeld.
De nood is hoog. Dit bleek wederom op 20 november 2017, toen op het Congres ‘25 jaar Nieuw BW’ van het Ministerie van J&V de oproep aan de wetgever klonk om status van licenties te verduidelijken.
Bron afbeelding: De Ruimtemaker