Mag je uit naam van de veiligheid een bevolkingsgroep (online) surveilleren? In deze editie van Techdenkers, georganiseerd door de Balie, wordt ingegaan op de controversiële methodes die gemeenten hanteerden om moskeeën in de gaten te houden.

In 2021 onthulde NRC dat minstens tien gemeenten ongeoorloofd moskeeën hebben gesurveilleerd. Tot nu toe blijft het onduidelijk wat er daadwerkelijk is gebeurd en door wie dit geautoriseerd is. Samen met de Ombudsman van Amsterdam, Munish Ramlal, wordt gesproken over dit voorval en hoe het vertrouwen tussen de gemeente en de burger hersteld kan worden.

Op de dag van de privacy, brengt de Ombudsman Metropool Amsterdam een rapport uit over de surveillance van moskeeën door de gemeente Almere. Het onderzoek van de Ombudsman toont aan hoe er zonder toezicht persoonlijke gegevens van bestuurders, imams en docenten kunnen worden vastgelegd. In andere gemeenten zijn er soortgelijke onderzoeken uitgevoerd waarbij er gegevens werden vastgelegd zoals familiebanden, geloofsovertuigingen en contacten met Marokkaanse autoriteiten. Dit onderzoek werd in opdracht van de gemeente uitgevoerd door het bureau Nuance door Training en Advies (NTA), dat met de versterkingsgelden door de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid (NCTV) werd gefinancierd. Als toenmalig hoofd van de NCTV prees Dick Schoof dergelijke surveillancemethodes bij de burgemeester van Almere aan. Ook andere gemeenten maakten gebruik van dit bureau.

Deze praktijken roepen vragen op over de grens tussen veiligheid en privacy. Wanneer wordt surveillance gedoogd in de naam van veiligheid? En wie moeten wij veilig houden? Daarover wordt tijdens deze avond in gesprek gegaan door eerst in te zoomen op de gemeente Almere en daarna uit te zoomen naar de implicaties van dergelijke praktijken voor het gehele openbaar bestuur in Nederland.